Tác hại của việc la mắng con cái - dừng lại trước khi phải hối hận

Sự khác biệt giữa trẻ bị la mắng thường xuyên và không bị la mắng

La mắng là một hình thức kỷ luật phổ biến mà nhiều cha mẹ Việt Nam áp dụng với con cái khi con vi phạm các quy tắc hay có hành vi không mong muốn.

Tuy nhiên, la mắng có thể để lại những ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển tâm lý và xã hội của trẻ; đặc biệt là khi trẻ bị la mắng thường xuyên, kèm theo những lời lăng mạ, xúc phạm hay đe dọa.

Trong khi đó, những đứa trẻ không bị la mắng thường có những lợi thế về sự tự tin, hạnh phúc và khả năng giải quyết vấn đề. Dưới đây là một số sự khác biệt cơ bản mà bố mẹ nên biết:

Không la mắng là cách giáo dục mà mọi bố mẹ nên áp dụng để tạo điều kiện cho con cái phát triển tích cực và tự tin.

Tác hại của việc la mắng con cái mà ba mẹ không ngờ tới

Ảnh hưởng đến não bộ của trẻ

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Đại học Harvard, việc la mắng con cái thường xuyên có thể làm giảm kích thước não bộ của trẻ, đặc biệt là ở vùng não liên quan đến trí nhớ, học tập và quản lý cảm xúc. Việc này có thể làm giảm khả năng tập trung, nhận thức và giải quyết vấn đề của trẻ. Ngoài ra, việc la mắng con cái cũng có thể làm tăng sản xuất cortisol - hormone gây căng thẳng - trong não bộ của trẻ, gây ra những rối loạn về tâm lý và sức khỏe

Con không rút ra được bài học

Nhà tâm lý học Laura Markham từng chia sẻ: "Việc la mắng con cái là cách để giải tỏa cơn tức giận của bố mẹ. Đây không phải cách hiệu quả để thay đổi hành vi của trẻ em. Khi một đứa trẻ trong trạng thái sợ hãi, chúng sẽ chuyển sang chế độ “chiến đấu” hoặc “bỏ chạy”. Lúc này, trung tâm não bộ sẽ ngừng hoạt động". Bà cũng nói thêm: "Giao tiếp hoà bình sẽ giúp con cảm thấy an toàn, từ đó dễ tiếp thu những lời ba mẹ dạy".

Cho những ai chưa biết, phản ứng “chiến đấu” hoặc “bỏ chạy” là một phản ứng sinh lý xảy ra khi chúng ta đang trong trạng thái bị đe dọa, trẻ em cũng vậy. Khi phản ứng chiến đấu hoặc bỏ chạy xảy ra, cơ thể sẽ trải qua những thay đổi sau: các hoạt động tiêu hóa và miễn dịch bị ức chế, cơ co rút và run rẩy, nhịp tim và huyết áp tăng lên,..

Phản ứng này có thể là một sự phát triển giúp con người và các loài động vật tồn tại trong môi trường nguy hiểm. Nhưng nếu phản ứng này xảy ra quá thường xuyên hoặc kéo dài quá lâu, nó có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe tinh thần và thể chất của trẻ.

Con không biết nhận lỗi và sửa lỗi

Tác hại của việc la mắng con cái là sẽ làm ảnh hưởng đến nhận thức của trẻ. Nếu ba mẹ chỉ trích, la mắng con chỉ nhằm mục đích giải tỏa các áp lực của bản thân sẽ khiến con cảm thấy uất ức và không biết được mình đã làm sai ở đâu. Hoặc khi con phạm phải sai lầm, cha mẹ chỉ la hét nhưng không phân tích cho con biết những lỗi sai của bản thân. Những trường hợp này sẽ khiến con không biết việc nào là đúng, việc nào là sai.

Trẻ sẽ luôn có cảm giác mình làm gì cũng không vừa lòng cha mẹ và sẽ bị cha mẹ la mắng, đánh đập. Cũng có một số đứa bé trở nên bất cần, không quan tâm đến việc đúng sai nữa và cứ liên tục phạm phải những sai lầm.

Trẻ có thể bị trầm cảm, lo âu, tự tử

Tác hại của việc la mắng con cái nghiêm trọng hơn chính là trẻ sẽ có nguy cơ bị trầm cảm cao. Do tâm lý của trẻ nhỏ rất nhạy cảm, khi liên tục bị la hét, trách mắng sẽ khiến cho con cảm thấy hoảng sợ và vô bất an. Đồng thời những đứa trẻ thường xuyên tiếp nhận lời chửi mắng, trách phạt hoặc bạo lực sẽ dần trở nên khép kín, tách rời khỏi mọi người. Trẻ có thể có những triệu chứng như buồn rầu, mất ngủ, mất hứng thú, căng thẳng, hoảng loạn, sợ hãi, tuyệt vọng và có ý định tự hại bản thân. Hoặc có nguy cơ mắc phải các chứng bệnh tâm thần như trầm cảm, tự kỷ, rối loạn lo âu, rối loạn hành vi, rối loạn nhân cách cũng tăng cao hơn.

Làm mất kết nối trong quan hệ giữa cha mẹ và con cái

Khi bị la mắng thường xuyên, trẻ sẽ cảm thấy mình bị xa lánh và không được cha mẹ thấu hiểu. Chúng sẽ khó chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc và vấn đề của mình với cha mẹ. Một số trẻ em cũng sẽ mất đi sự tin tưởng và tôn trọng đối với cha mẹ chúng. Nếu điều này diễn ra trong thời gian dài, mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái sẽ không còn có sự kết nối, gây nên những xung đột và bất hòa trong gia đình.

Hình thành tính cách xấu ở trẻ

Cha mẹ la mắng con cái thường xuyên sẽ khiến chúng có thành tích học tập kém, có vấn đề về hành vi và tính cách xấu hơn các bạn cùng trang lứa.