Làm sao để báo cáo tài chính chuẩn, nhanh, đúng quy định (mới 2024)

Quy định chung về lập báo cáo tài chính

Quy định chung về việc lập báo cáo tài chính và thời hạn nộp báo cáo tài chính được điều chỉnh như sau:

1. Thời hạn nộp báo cáo tài chính:
   • Đối với doanh nghiệp không thuộc sở hữu của nhà nước: Báo cáo tài chính phải được nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong vòng 90 ngày kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán hàng năm, theo quy định của Luật kế toán 2015.
   • Đối với doanh nghiệp thuộc sở hữu của nhà nước sẽ tuân thủ thời hạn nộp báo cáo tài chính theo quý và năm theo quy định cụ thể.
2. Quy định khi lập báo cáo tài chính:
   • Quy định về lập báo cáo tài chính sẽ phụ thuộc vào quy mô của doanh nghiệp:
     • Đối với doanh nghiệp siêu nhỏ: Áp dụng theo Thông tư 132/2018/TT-BTC hoặc Thông tư 133/2016/TT-BTC của pháp luật Việt Nam.
     • Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ (bao gồm cả doanh nghiệp siêu nhỏ): Áp dụng theo Thông tư 133/2016/TT-BTC.
     • Đối với doanh nghiệp có quy mô lớn: Áp dụng nộp Báo cáo tài chính năm theo Thông tư 200/2014/TT-BTC.

Cụ thể:

Doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ là doanh nghiệp nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo các phương pháp tính thuế và tỷ lệ phần trăm trên doanh thu.

Doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ (bao gồm cả doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ) được xác định theo quy định của pháp luật, trừ các trường hợp như doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ, và các loại doanh nghiệp khác được quy định trong Luật Hợp tác xã.

Ba nội dung chính buộc phải có trong báo cáo tài chính

Khi bạn lập báo cáo tài chính, bạn cần phải có 3 nội dung chính sau:

• Bảng cân đối kế toán
• Báo cáo thu nhập
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Nào chúng ta hãy vào tìm hiểu xem những báo cáo chứa nội dung gì và tác dụng của nó.

Bảng cân đối kế toán

Đây là phần báo cáo chứa các thông tin chi tiết về nợ phải trả của công ty, vốn chủ sở hữu của từng cổ đông và tài sản.

Nợ phải trả của công ty: là số tiền mà công ty mượn từ người khác. Bao gồm các khoản vay như:  tiền vay ngân hàng để làm ra sản phẩm mới, tiền thuê mặt bằng / văn phòng, tiền nợ nhà cung cấp vật liệu, tiền lương mà một công ty nợ nhân viên, chi phí dọn dẹp môi trường hoặc các khoản thuế nợ (chính phủ). Nợ phải trả cũng bao gồm nghĩa vụ cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ cho khách hàng trong tương lai.

Vốn chủ sở hữu còn được tắt là gọi là vốn hoặc giá trị ròng. Đó là số tiền còn lại nếu một công ty buộc phải bán tất cả tài sản của mình và thanh toán hết các khoản nợ phải trả. Số tiền còn lại này thuộc về các cổ đông hoặc chủ sở hữu của công ty.

Tài sản là những thứ thuộc về sở hữu công ty và có giá trị. Có nghĩa là những thứ này có được bán hoặc được sử dụng trong công ty để tạo ra sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ có thể bán được. Tài sản bao gồm: 

• Tài sản vật chất như: nhà máy, xe tải, thiết bị và hàng tồn kho.
• Tài sản phi vật thể chẳng hạn như nhãn hiệu và bằng sáng chế
• Tiền mặt
• Các khoản đầu tư mà công ty đang thực hiện

Công thức đơn giản khi bạn thực hiện bảng tính:

TÀI SẢN = NỢ PHẢI TRẢ + VỐN CỔ ĐÔNG

Bảng cân đối kế toán của một công ty được thiết lập giống như phương trình kế toán cơ bản được trình bày ở trên. Ở phía bên trái của bảng cân đối kế toán, các công ty liệt kê tài sản của họ. Ở phía bên phải, họ liệt kê các khoản nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của cổ đông. Đôi khi bảng cân đối kế toán hiển thị tài sản ở trên cùng, tiếp theo là nợ phải trả, với vốn chủ sở hữu của cổ đông ở dưới cùng.

Thông thường, tài sản được liệt kê dựa trên khả năng chuyển đổi tiền mặt. Hiện nay, các công ty đều mong muốn tài sản của họ có thể biến đổi thành tiền mặt trong vòng 1 năm đổ lại. Ví dụ điển hình cho lối tư duy này chính là hàng tồn kho.Hầu hết các công ty dự kiến ​​sẽ bán hàng tồn kho của họ lấy tiền mặt trong vòng một năm.

Tài sản dài hạn là những thứ mà một công ty không mong muốn chuyển đổi thành tiền mặt trong vòng một năm hoặc có thể mất hơn một năm để bán. Tài sản dài hạn bao gồm tài sản cố định, là những tài sản được sử dụng để vận hành doanh nghiệp nhưng không có sẵn để bán, chẳng hạn như xe tải, đồ nội thất văn phòng và các tài sản khác.

Các khoản nợ phải trả thường được liệt kê dựa trên ngày đến hạn. Nợ phải trả được tính ở thời điểm hiện tại và trong dài hạn. Nợ ngắn hạn công ty có là những khoản nợ dự kiến ​​sẽ thanh toán trong năm. Nợ dài hạn là những khoản nợ dự kiến ​​sẽ thanh toán trong thời hạn dài hơn 1 năm, mà chia thành nhiều kỳ.

Vốn chủ sở hữu của cổ đông là số tiền mà chủ sở hữu đầu tư vào cổ phiếu của công ty cộng với hoặc trừ đi thu nhập hoặc lỗ của công ty kể từ khi thành lập. Đôi khi các công ty phân phối thu nhập, thay vì giữ lại chúng. Các khoản phân phối này được gọi là cổ tức.

Bảng cân đối kế toán thể hiện bản tóm tắt về tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của công ty vào cuối kỳ báo cáo. Nó không hiển thị các luồng ra vào tài khoản trong kỳ báo cáo.
​

Xem thêm: làm sao để chơi forex

Báo cáo thu nhập

Là một báo cáo cho biết doanh thu mà một công ty kiếm được trong một khoảng thời gian cụ thể (thường là trong một năm hoặc quý). Báo cáo thu nhập cũng cho biết chi phí và chi phí liên quan đến việc kiếm được doanh thu đó. "Bottom line - Dòng dưới cùng" theo nghĩa đen của báo cáo thường cho biết thu nhập ròng hoặc lỗ của công ty. Điều này cho bạn biết số tiền công ty kiếm được hoặc bị mất trong kỳ.

Báo cáo thu nhập cũng báo cáo thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS). Phép tính này cho bạn biết số tiền mà các cổ đông sẽ nhận được nếu công ty quyết định phân phối tất cả thu nhập ròng trong kỳ. Các công ty hầu như không bao giờ phân phối tất cả thu nhập của họ. Thông thường họ sẽ tái đầu tư chúng vào công việc kinh doanh.

Để thiết lập báo cáo này hãy thiết lập theo mô hình bậc thang. Đầu tiên bạn cần làm tính tổng số tiền bán hàng được thực hiện trong kỳ kế toán; sau đó bạn sẽ bước xuống từng bước một và thực hiện một khoản khấu trừ cho một số chi phí nhất định hoặc chi phí hoạt động khác có liên quan đến việc tạo ra doanh thu. Sau khi trừ đi tất các chi phí ,ở bậc cuối cùng sẽ còn lại số tiền mà công ty đã thực sự kiếm ra.

Cách tính thu nhập

Bây giờ Topchuyengia sẽ diễn tả sơ đồ bậc thang để bạn dễ hình dung:

Bậc 1: Ở đầu báo cáo thu nhập là tổng số tiền kiếm được từ việc bán sản phẩm hoặc dịch vụ. Dòng trên cùng này thường được gọi là tổng doanh thu hoặc doanh số bán hàng. Nó được gọi là "tổng" bởi vì các chi phí vẫn chưa được khấu trừ.

Bậc 2: là số tiền mà công ty không mong đợi thu được từ một số doanh thu nhất định. Ví dụ, điều này có thể là do chiết khấu bán hàng hoặc trả lại hàng hóa.

Bậc 3: Khi bạn trừ đi lợi nhuận và phụ cấp từ tổng doanh thu, bạn sẽ có doanh thu thuần của công ty. Nó được gọi là "ròng" bởi vì, nếu bạn có thể hình dung là một mạng lưới, thì những khoản thu nhập này sẽ được giữ lại trong mạng lưới sau khi các khoản khấu trừ cho lợi nhuận và phụ cấp đã xuất hiện.

Bậc 4 (có thể xuống một số bậc): sẽ là các loại chi phí hoạt động. Mặc dù các dòng này có thể được báo cáo theo nhiều đơn đặt hàng, dòng tiếp theo sau doanh thu thuần thường hiển thị chi phí bán hàng. Con số này cho bạn biết số tiền công ty đã chi để sản xuất hàng hóa hoặc dịch vụ mà công ty đã bán trong kỳ kế toán.

Bậc 5: trừ chi phí bán hàng khỏi doanh thu thuần để đạt được tổng phụ được gọi là "lợi nhuận gộp" hoặc đôi khi là "tỷ suất lợi nhuận gộp". Nó cũng được coi là "tổng" vì có một số chi phí chưa được khấu trừ khỏi nó.

Bậc 6: đề cập đến chi phí hoạt động. Đây là những chi phí hỗ trợ hoạt động của một công ty trong một khoảng thời gian nhất định - ví dụ: tiền lương của nhân viên hành chính và chi phí nghiên cứu sản phẩm mới. Chi phí tiếp thị hoặc chi phí hoạt động khác với “chi phí bán hàng” đã được khấu trừ ở trên, vì chi phí hoạt động không thể liên quan trực tiếp đến việc sản xuất các sản phẩm hoặc dịch vụ được bán.

Bậc 7: Trừ khấu hao vào lợi nhuận gộp. Khấu hao được tính là hao mòn của một số tài sản, chẳng hạn như máy móc, công cụ và đồ đạc, được sử dụng trong thời gian dài. Các công ty phân bổ nguyên giá của những tài sản này qua các thời kỳ chúng được sử dụng. Quá trình dàn trải các chi phí này được gọi là khấu hao. "Phí" sử dụng các tài sản này trong kỳ là một phần nhỏ của nguyên giá tài sản.

Bậc 8: Sau khi tất cả chi phí hoạt động được trừ khỏi lợi nhuận gộp, bạn sẽ có lợi nhuận hoạt động trước chi phí lãi vay và thuế thu nhập. Đây thường được gọi là “thu nhập từ hoạt động”.

Bậc 9: hạch toán thu nhập lãi và chi phí lãi vay. Thu nhập từ tiền lãi là số tiền mà các công ty kiếm được từ việc giữ tiền mặt của họ trong các tài khoản tiết kiệm có lãi, quỹ thị trường tiền tệ và những thứ tương tự. Mặt khác, chi phí lãi vay là khoản tiền mà các công ty phải trả lãi cho khoản tiền mà họ vay. Một số báo cáo thu nhập hiển thị thu nhập lãi và chi phí lãi vay riêng biệt. Một số báo cáo thu nhập kết hợp hai số. Thu nhập và chi phí lãi sau đó được cộng hoặc trừ khỏi lợi nhuận hoạt động để tạo ra lợi nhuận hoạt động trước thuế thu nhập.

Bậc cuối cùng: lợi nhuận ròng hoặc lỗ ròng. Ở bậc này bạn sẽ biết được kì kế toán này của công ty bạn có kiếm được lợi nhuận hay không?

Thu nhập trên mỗi cổ phiếu hoặc EPS

Hầu hết các báo cáo thu nhập đều có tính thu nhập trên mỗi cổ phiếu hoặc EPS. Tính toán này cho biết các cổ đông của công ty sẽ nhận được bao nhiêu tiền cho mỗi cổ phiếu mà họ sở hữu nếu công ty phân phối tất cả thu nhập ròng của mình trong kỳ.

Để tính EPS, bạn lấy tổng thu nhập ròng chia cho số lượng cổ phiếu đang lưu hành của công ty.

Xem thêm: làm sao để bán cổ phiểu lẻ

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Là báo cáo theo dõi dòng tiền vào và ra của công ty. Điều này rất quan trọng vì một công ty cần có đủ tiền mặt để thanh toán chi phí và mua tài sản. Trong khi báo cáo thu nhập có thể cho bạn biết liệu một công ty có tạo ra lợi nhuận hay không, thì báo cáo lưu chuyển tiền tệ có thể cho bạn biết liệu công ty có tạo ra tiền mặt hay không.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cho thấy những thay đổi theo thời gian thay vì số tiền có được tại một thời điểm. Nó sử dụng và sắp xếp lại thông tin từ bảng cân đối kế toán và báo cáo thu nhập của công ty.

Dòng dưới cùng của báo cáo lưu chuyển tiền tệ thể hiện mức tăng hoặc giảm thuần tiền mặt trong kỳ. Nói chung, báo cáo lưu chuyển tiền tệ được chia thành ba phần chính. Mỗi phần xem xét dòng tiền từ một trong ba loại hoạt động: (1) hoạt động kinh doanh; (2) hoạt động đầu tư; và (3) các hoạt động tài chính.

Hoạt động kinh doanh

Phần đầu tiên của báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ phân tích dòng tiền của một công ty từ thu nhập ròng hoặc lỗ. Đối với hầu hết các công ty, phần này của báo cáo lưu chuyển tiền tệ đối chiếu giữa thu nhập ròng với số tiền thực tế mà công ty kiếm được hoặc sử dụng trong các hoạt động kinh doanh của mình. 

Để thực hiện điều này, nó điều chỉnh thu nhập ròng cho bất kỳ khoản mục không phải tiền mặt (chẳng hạn như thêm chi phí khấu hao trở lại) và điều chỉnh cho bất kỳ khoản tiền mặt nào được sử dụng hoặc cung cấp bởi các tài sản hoạt động và nợ phải trả khác.

Hoạt động đầu tư

Phần thứ hai của báo cáo lưu chuyển tiền tệ cho biết dòng tiền từ tất cả các hoạt động đầu tư, thường bao gồm mua hoặc bán tài sản dài hạn, chẳng hạn như tài sản, nhà máy và thiết bị, cũng như chứng khoán đầu tư. 

Nếu một công ty mua một bộ phận máy móc, báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ phản ánh hoạt động này như một luồng tiền ra từ các hoạt động đầu tư vì nó đã sử dụng tiền mặt. Nếu công ty quyết định bán bớt một số khoản đầu tư khỏi danh mục đầu tư, số tiền thu được từ việc bán hàng sẽ hiển thị như một dòng tiền từ các hoạt động đầu tư vì nó cung cấp tiền mặt.

Hoạt động tài chính

Phần thứ ba của báo cáo lưu chuyển tiền tệ thể hiện dòng tiền từ tất cả các hoạt động tài chính. Các nguồn điển hình của dòng tiền bao gồm tiền mặt huy động được bằng cách bán cổ phiếu và trái phiếu hoặc vay từ ngân hàng. Tương tự như vậy, việc trả lại một khoản vay ngân hàng sẽ hiển thị như một cách sử dụng dòng tiền.

Xem thêm: làm sao để bán thẻ tín dụng