Điện toán đám mây là gì? Đặc điểm, lợi ích và ứng dụng thực tế

Điện toán đám mây là gì?

Điện toán đám mây hay Cloud Computing là một mô hình cung cấp các tài nguyên máy tính chung như mạng, máy chủ, lưu trữ, ứng dụng, dịch vụ thông qua internet một cách linh hoạt, đáp ứng mọi yêu cầu từ người dùng.

Tài nguyên máy tính trong điện toán đám mây được tạo lập hoặc bỏ đi nhanh chóng bởi người dùng mà không cần đến sự can thiệp của nhà cung cấp dịch vụ. Ngày nay, những ứng dụng như Gmail, Google Calendar, Google Docs, SalesForce, Dropbox,... đều sử dụng công nghệ điện toán đám mây.

Đặc điểm của điện toán đám mây

Điện toán đám mây có 5 đặc điểm cơ bản như sau:

Tự phục vụ nhu cầu (On-demand self-service)

Điện toán đám mây cung cấp cho người dùng các yếu tố cần thiết khi sử dụng tài nguyên số. Điều này giúp người dùng có thể chủ động sử dụng mà không cần phụ thuộc và nhà cung cấp dịch vụ.

Truy cập mọi lúc mọi nơi (Broad network access)

Người dùng dễ dàng truy cập vào tài khoản điện toán đám mây, cũng như làm việc ở bất cứ đâu và vào thời gian nào mà không bắt buộc phải đến văn phòng, đăng nhập vào máy chủ vật lý của công ty.

Hồ chứa tài nguyên (Resource pooling)

Nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây sẽ có những trung tâm dữ liệu cùng cơ sở hạ tầng chất lượng giúp đáp ứng nhu cầu sử dụng đa dạng của người dùng.

Co giãn nhanh chóng (Rapid elasticity or expansion)

Dịch vụ điện toán đám mây cho phép người dùng chủ động nâng cấp hoặc giảm thiểu số lượng tài nguyên cần sử dụng theo nhu cầu ở từng thời điểm khác nhau.

Đo lường dịch vụ (Measured service)

Điện toán đám mây cung cấp hệ thống ghi và báo cáo lưu lượng sử dụng của khách hàng, nhờ vậy mà họ có thể biết chính xác lưu lượng tài nguyên đã sử dụng để thanh toán và điều chỉnh thiết bị phù hợp.

Phân loại điện toán đám mây

Dựa vào phân loại điện toán đám mây, người dùng có thể lựa chọn được loại hình phù hợp với nhu cầu của mình. Mô hình này hiện được phân loại theo 2 nhóm chính như sau:

Phân loại theo mô hình cung cấp dịch vụ

Ba mô hình cung cấp của điện toán đám mây gồm IaaS, PaaS và SaaS. Trong đó:

• Infrastructure as a Service (IaaS): Chuyên cung cấp các tính năng cơ bản như mạng, máy tính ảo, không gian lưu trữ dữ liệu, CPU, RAM,... cho phép người dùng làm việc trên không giam đám mây mà không cần quan tâm đến các khía cạnh như máy chủ nằm ở trung tâm dữ liệu nào, sử dụng mạng viễn thông nào,....
• Platform as a Service (PaaS): Cho phép người dùng tuỳ chọn các phần mềm mong muốn, triển khai và sử dụng mà không lo lắng việc cập nhật các phiên bản mới, CPU, RAM,....
• Software as a Service (SaaS): Cho phép người dùng đăng nhập, sử dụng phần mềm mà không cần am hiểu các yếu tố kỹ thuật, cài đặt,....

Phân loại theo phương pháp triển khai

Dựa theo phương pháp triển khai, mô hình điện toán đám mây có 4 loại như sau:

• Public Cloud: Là mô hình điện toán đám mây được dùng phổ biến hiện nay, chứa tất cả dịch vụ và ứng dụng trên cùng một hệ thống. Vì thế, toàn bộ người dùng sẽ được dùng chung tài nguyên và nhà cung cấp dịch vụ có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ tài nguyên đó.
• Private Cloud: Là loại hình phục vụ cho các cá nhân, doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng máy ảo đám mây riêng, không chia sẻ với người khác. Do đó, Private Cloud thường phù hợp với những doanh nghiệp lớn, có nhu cầu sử dụng máy chủ nhiều và muốn tính bảo mật cao.
• Hybrid Cloud: Là mô hình triển khai đám mây kết hợp giữa Public Cloud và Private Cloud, cho phép người dùng chọn lựa cùng lúc nhiều dịch vụ của cả hai để phù hợp với nhu cầu của mình.
• Community Cloud: Là loại hình phục vụ các cá nhân và doanh nghiệp có nhu cầu chia sẻ hạ tầng, dữ liệu cho những cá nhân và doanh nghiệp khác, điều này nhằm mục đích chia sẻ thông tin nhanh chóng.

Lợi ích nổi bật của điện toán đám mây

Điện toán đám mây đang ngày càng được sử dụng phổ biến hơn các mô hình khác như máy chủ ảo VPS, máy chủ vật lý nhờ những lợi ích nổi bật sau:

• Nhanh chóng, tiện lợi: Điện toán đám mây giúp người dùng tiếp cận dễ dàng nhiều công nghệ hiện đại để đổi mới và phát triển nhanh hơn. Hơn nữa, doanh nghiệp còn có thể thu thập tài nguyên từ các dịch vụ cơ sở hạ tầng khi cần một cách tiện lợi.
• Tiết kiệm chi phí: Sử dụng điện toán đám mây cho phép người dùng tránh đầu tư vào phần cứng và hạ tầng máy chủ đắt đỏ. Thay vào đó, họ chỉ phải trả tiền cho tài nguyên và dịch vụ thực sự sử dụng để tiết kiệm chi phí mua sắm, bảo trì và quản lý.
• Tính linh hoạt cao: Với điện toán đám mây, người dùng có thể mở rộng hoặc thu hẹp tài nguyên máy chủ theo nhu cầu, từ đó tăng hoặc giảm số lượng máy chủ, lưu trữ và mạng một cách linh hoạt.
• Triển khai trên toàn cầu trong vài phút: Người dùng có thể mở rộng và triển khai đám mây trên phạm vi toàn cầu chỉ trong vài phút với vài cú nhấp chuột đơn giản.

Ứng dụng của điện toán đám mây

Khả năng của điện toán đám mây là không thể bàn cãi, điển hình có thể kể đến những ứng dụng như sau:

Lưu trữ dữ liệu

Dữ liệu được lưu trên không gian đám mây có nhiều biện pháp bảo mật tiên tiến, giảm nguy cơ mất mát và bị đánh cắp dữ liệu, điều này giúp người dùng dễ dàng truy cập dữ liệu từ mọi nơi có kết nối internet. 

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng không cần đầu tư mua sắm hay bảo trì hạ tầng lưu trữ thường xuyên mà chỉ cần thanh toán cho dung lượng lưu trữ sử dụng thực tế, đồng thời còn dễ dàng mở rộng dung lượng lưu trữ khu nhu cầu sử dụng tăng.

Ví dụ: Lưu trữ dữ liệu khách hàng, tài liệu doanh nghiệp, ảnh, video, nhạc,....

Phát triển ứng dụng

Điện toán đám mây cung cấp nhiều công cụ và dịch vụ để các nhà phát triển triển khai ứng dụng mà không cần đầu tư mua sắm hạ tầng máy chủ hay phần mềm. Bên cạnh đó, thông qua mô hình này, ứng dụng sẽ được xây dựng nhanh chóng và có thể truy cập từ bất kỳ đâu có kết nối internet.

Ví dụ: Phát triển ứng dụng web, hệ thống quản lý quan hệ khách hàng, ứng dụng di động, ứng dụng thương mại điện tử,....

Phân tích dữ liệu

Sử dụng điện toán đám mây, người dùng sẽ được cung cấp hạ tầng mạnh mẽ để xử lý lượng lớn dữ liệu hiệu quả. Thêm nữa, các nhà cung cấp dịch vụ đám mây trang bị nhiều công cụ phân tích dữ liệu, giúp người dùng dễ dàng trích xuất thông tin quan trọng. Ngoài ra, dữ liệu lưu trữ trên đám mây có thể được chia sẻ linh hoạt với các thành viên trong nhóm hoặc đối tác, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phân tích và ra quyết định.

Ví dụ: Phân tích dữ liệu khách hàng để đưa ra chiến lược marketing dựa trên hành vi và nhu cầu của họ.

Hợp tác giữa các nhóm

Các thành viên trong nhóm hoặc đối tác có thể truy cập và chia sẻ dữ liệu, ứng dụng lưu trữ trên đám mây một cách dễ dàng, giúp việc cộng tác trên các dự án trở nên thuận tiện và hiệu quả hơn. Nhờ khả năng làm việc từ xa thông qua kết nối Internet, các thành viên có thể hợp tác mọi lúc, mọi nơi, giảm thiểu thời gian trao đổi thông tin và nâng cao hiệu suất công việc.

Ví dụ: Tổ chức các cuộc họp trực tuyến, chia sẻ tài liệu với các thành viên trong nhóm,....