Hội chứng ám ảnh quá khứ: cách vượt qua và sống vui vẻ trong hiện tại

Nguyên nhân mắc hội chứng ám ảnh quá khứ

Hội chứng ám ảnh quá khứ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, tùy thuộc vào ngưỡng chịu đựng và kinh nghiệm sống của từng người. Tuy nhiên, dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra hội chứng này:

• Bị bạo hành, lạm dụng hoặc bỏ rơi trong thời thơ ấu
• Do gen di truyền
• Đặc điểm tính cách
• Do đã có sẵn các bệnh lý tâm thần trong người
• Chứng kiến hoặc trải qua những sự kiện kinh hoàng như chiến tranh, tai nạn, thảm họa tự nhiên, tấn công khủng bố, hiếp dâm, giết người…
• Mất mát người thân hoặc bạn bè do bệnh tật, tự tử hoặc tai nạn
• Người sống cô độc, không có gia đình hoặc bạn bè bên cạnh, không có ai động viên giúp đỡ lúc khó khăn
• Ly hôn, chia tay hoặc bị phản bội trong mối quan hệ
• Bị phê bình, chỉ trích hoặc bị từ chối trong công việc hoặc cuộc sống
• Bị áp lực quá mức hoặc căng thẳng kéo dài

Những nguyên nhân trên có thể gây ra những tổn thương tâm lý sâu sắc cho người bệnh, khiến họ luôn cảm thấy sợ hãi và lo lắng về những điều đã qua. Họ cũng có thể cảm thấy có lỗi, xấu hổ hoặc tự ti về bản thân. Họ không thể quên được những ký ức đau buồn và luôn sống trong nỗi ám ảnh.

Dấu hiệu nhận biết hội chứng ám ảnh quá khứ

Hội chứng ám ảnh quá khứ có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau. Có một số người cố gắng tỏ ra vui vẻ để những người xung quanh không nhận thấy mình có vấn đề bất thường. Do đó, dấu hiệu nhận biết còn phụ thuộc vào tính cách của mỗi người, dưới đây một số dấu hiệu thường gặp:

• Tâm trạng thường bi quan, buồn rầu và chán nản. Có thể bạn sẽ lạc quan, vui vẻ khi ở nơi đông người nhưng khi ở một mình, bạn sẽ liên tục suy nghĩ về những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ. Nhưng ngược lại, cũng có một số người hợp né tránh suy nghĩ về những sự kiện quá khứ vì sợ hãi quá độ.
• Có những cơn hoảng loạn, lo âu, khó thở, tim đập nhanh, đổ mồ hôi hoặc run rẩy khi có ai đó nhắc đến hoặc có một sự kiện gợi nhớ đến quá khứ
• Nhớ rõ những chi tiết, cảm xúc và cảm giác trong sự kiện đó, như nó mới xảy ra gần đây
• Có những cơn ác mộng hoặc những hình ảnh sống động về quá khứ trong giấc ngủ
• Tránh né những người, nơi, vật, hoạt động hoặc tình huống liên quan đến sự kiện trong quá khứ đó
• Cảm thấy buồn bã, chán nản, bi quan, mất hy vọng hoặc tự tử
• Cảm thấy tách biệt, cô đơn, không có ý nghĩa hoặc không có mục tiêu trong cuộc sống
• Có những hành vi tự hủy hoại như uống rượu, hút thuốc, dùng ma túy hoặc tự làm tổn thương bản thân
• Có những triệu chứng về thể chất như đau đầu, mệt mỏi, mất ngủ, ăn uống kém hoặc bệnh tật mãn tính

Nếu bạn có một hoặc nhiều dấu hiệu trên, bạn nên tìm kiếm sự giúp đỡ của các chuyên gia tâm lý Askany để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

CÁC HỘI CHỨNG VỀ TÂM LÝ KHÁC:

• Hội chứng sợ yêu
• Hội chứng Stockholm
• Hội chứng sợ biển
• Hội chứng sợ đám đông

Hậu quả của hội chứng ám ảnh quá khứ

Nếu bệnh tật mang lại nỗi đau thể xác thì hội chứng tâm lý cũng mang lại sự tra tấn về tinh thần cho người bệnh. Giống như các hội chứng tâm lý khác, ám ảnh quá khứ nghe có vẻ đơn giản nhưng lại tác động rất lớn đến cuộc sống của người mắc bệnh. Nỗi sợ quá mức sẽ khiến cho cuộc sống bạn bị ảnh hưởng, công việc và học tập gặp nhiều khó khăn.

Một số người thường có xu hướng né tránh những đối tượng hoặc tình huống gây ra nỗi sợ đó. Ví dụ: một người từng suýt bị đuối nước trong quá khứ nên bị ám ảnh, sau này họ sẽ khó có thể đi bơi, đi biển hay làm các công việc liên quan đến nước. 

Ngoài ra, căn bệnh này cũng khiến cho họ trở nên tự ti, bi quan, tiêu cực, buồn bã và mất niềm tin vào cuộc sống. Người bệnh thường không thể chia sẻ nỗi sợ hãi này với bất kỳ ai xung quanh nên thường chịu đựng một mình. Do đó, những người bị ám ảnh quá khứ thường có tính cách hướng nội, thích ở một mình và sống tách biệt với thế giới. Nỗi sợ hãi này cũng có thể ảnh hưởng lớn đến khả năng giao tiếp và các mối quan hệ xã hội của bệnh nhân.

Nếu không được nhận biết và điều trị kịp thời, hội chứng ám ảnh quá khứ có thể tiến triển thành căn bệnh trầm cảm, rối loạn hoang tưởng, rối loạn lo âu…

Mức độ ảnh hưởng của nỗi ám ảnh trong quá khứ phụ thuộc vào mỗi cá nhân. Trường hợp nặng có thể bị cô lập hoàn toàn khỏi cộng đồng, xuất hiện hành vi nghiện rượu, thuốc lá, chất kích thích. Nếu không nhận được sự quan tâm, hỗ trợ kịp thời, rất có thể họ sẽ nghĩ đến cái chết để thoát khỏi đau đớn, phiền muộn.