Tâm lý những đứa trẻ có cha mẹ ly hôn phức tạp hơn những gì bạn nghĩ

Biểu hiện tâm lý những đứa trẻ có cha mẹ ly hôn

Hay cáu kỉnh và khó kiểm soát cảm xúc

Tâm lý những đứa trẻ có cha mẹ ly hôn thường có những phản ứng tiêu cực như cáu kỉnh, tức giận và thậm chí là sợ hãi, đặc biệt là ở trẻ nhỏ hơn 10 tuổi. Trẻ sẽ lo lắng rằng bố mẹ sẽ không quan tâm và yêu thương mình nữa sau khi ly hôn. Mức độ phản ứng của trẻ còn phụ thuộc vào độ tuổi và sự nuôi dạy của gia đình. Nếu trẻ được bố mẹ chiều chuộng quá mức trước đây, trẻ sẽ có những phản ứng mạnh mẽ và gay gắt hơn so với trẻ được dạy bảo phải tự lập và vững vàng.

Tính tình cáu kỉnh, dễ nóng giận và bốc đồng cũng có thể do trẻ phải đối mặt với những thay đổi lớn trong cuộc sống. Sau khi bố mẹ chia tay, trẻ phải sống với bố hoặc mẹ nên sẽ có nhiều điều khác biệt về môi trường sống. Những thay đổi này ảnh hưởng rất nhiều đến trẻ, nhất là trẻ dưới 10 tuổi. Trẻ sẽ cảm thấy bất an, hoang mang và lo âu khi phải sống trong một nơi mới và thiếu đi sự chăm sóc của bố hoặc mẹ. Một số trẻ sẽ có những biểu hiện không ổn định về tâm lý khi ngủ, như ngủ không yên, gào thét, hay khó ngủ. Trẻ sẽ cần nhiều thời gian để thích nghi và ổn định lại tâm lý.

Do đó, bố mẹ cần quan tâm đến con cái hơn trong giai đoạn này. Nếu có thể, nên cho trẻ biết trước về việc bố mẹ ly hôn nhưng không nên thay đổi nơi ở của trẻ. Nếu có thể, bố mẹ nên cùng sống với nhau trong một khoảng thời gian ngắn để trẻ có thể quen dần với việc bố mẹ ly hôn. Vì sự sốc từ việc bố mẹ ly hôn kết hợp với những thay đổi đột ngột trong cuộc sống có thể gây ra những tổn thương tâm lý nghiêm trọng cho trẻ.

Mặc cảm tội lỗi và trách nhiệm

Tâm lý những đứa trẻ có cha mẹ ly hôn có xu hướng đổ lỗi cho bản thân về sự tan vỡ của gia đình. Trẻ nghĩ rằng nếu như mình không nghịch ngợm, không quấy phá, không học dốt, không làm phiền bố mẹ thì bố mẹ sẽ không cãi nhau và ly hôn. Trẻ cảm thấy mình đã làm mất lòng cha hoặc mẹ để họ phải bỏ đi. Con cái cũng cảm thấy mình có trách nhiệm phải giúp đỡ, chăm sóc và níu kéo cha mẹ, hoặc phải làm một điều gì đó để bù đắp tình cảm của cha mẹ.

Mặc cảm tội lỗi và trách nhiệm khiến trẻ chịu áp lực tâm lý rất lớn. Trẻ có thể biểu hiện bằng cách trở nên khép kín, buồn rầu, tự ti, hay tự trách mình. Trẻ cũng có thể tỏ ra ngoan ngoãn, chăm chỉ, vâng lời quá mức để mong muốn được sự tha thứ và yêu thương của bố mẹ. Trong trường hợp tệ hơn, trẻ em có thể tự hủy hoại bản thân bằng cách làm những việc nguy hiểm, bất hợp pháp hoặc tự sát.

Để giúp trẻ vượt qua tâm lý này, bố mẹ cần giải thích cho trẻ hiểu rõ nguyên nhân của việc ly hôn và khẳng định rằng đó không phải là lỗi của trẻ. Bố mẹ cần cho trẻ biết rằng họ vẫn yêu thương và quan tâm đến trẻ dù có ly hôn. Bố mẹ cũng nên khuyến khích trẻ nói ra những suy nghĩ và cảm xúc của mình, và lắng nghe, an ủi, động viên trẻ. Nếu cần, cha mẹ có thể nhờ đến sự trợ giúp của chuyên gia tâm lý của Askany để giải quyết những vấn đề khó khăn của con mình.

Thiếu tự tin và kém giao tiếp

Trong xã hội hiện nay, gia đình là nền tảng quan trọng để xây dựng nhân cách và kỹ năng sống của con người. Trong gia đình, con cái được nuôi dưỡng, giáo dục và rèn luyện để trở thành những công dân có ích cho xã hội. Tuy nhiên, khi gia đình tan vỡ do ly hôn, con cái sẽ thiếu đi sự ổn định và an toàn trong cuộc sống.Tâm lý những đứa trẻ có cha mẹ ly hôn sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc phát triển nhân cách và kỹ năng giao tiếp.

Trước tiên, trẻ em có cha mẹ ly hôn sẽ thiếu tự tin về bản thân và về gia đình của mình. Tiếp theo, trẻ em có cha mẹ ly hôn sẽ kém giao tiếp với người khác, đặc biệt là với bạn bè và người thân. Trẻ sẽ cảm thấy xấu hổ và ngại nói về gia đình của mình, sợ bị chê cười hoặc khinh thường. Trẻ cũng sẽ tránh xa những hoạt động tập thể, những cuộc vui chơi, những buổi học nhóm hay những dịp gặp gỡ bạn bè. Trẻ sẽ tự cô lập mình và sống trong thế giới riêng của mình.

Để giúp trẻ khắc phục tâm lý này, bố mẹ cần tạo điều kiện cho trẻ giao lưu và kết bạn với những người cùng hoàn cảnh. Bố mẹ có thể đưa trẻ đến những nơi có nhiều trẻ em có cha mẹ ly hôn, như các câu lạc bộ, các trung tâm tư vấn hay các tổ chức từ thiện. Bố mẹ cũng nên khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoại khóa, các câu lạc bộ học thuật hay nghệ thuật, để trẻ có thể phát huy sở thích và tài năng của mình. Bố mẹ cũng nên tôn trọng và lắng nghe ý kiến của trẻ khi chọn bạn bè hay người yêu cho mình.

Không còn niềm tin vào tình yêu và hôn nhân

Tâm lý những đứa trẻ có cha mẹ ly hôn sẽ có cái nhìn tiêu cực về tình yêu và hôn nhân. Trong mắt trẻ, tình yêu là điều không bền vững, không đáng tin cậy và không mang lại hạnh phúc. Trẻ sẽ không tin vào sự chung thủy, sự hi sinh và sự cam kết của hai người yêu nhau. Trẻ sẽ không muốn kết hôn hay lập gia đình khi lớn lên, hoặc nếu có kết hôn thì sẽ dễ dàng ly hôn khi gặp khó khăn.

Để giúp trẻ vượt qua tâm lý này, bố mẹ cần cho trẻ thấy rằng tình yêu và hôn nhân là điều đáng quý và đáng trân trọng. Bố mẹ cần giữ gìn sự tôn trọng và lịch sự với nhau, dù đã ly hôn. Bố mẹ cũng nên giải thích cho trẻ rằng ly hôn là quyết định cuối cùng sau khi đã cố gắng hết sức để duy trì gia đình. Bố mẹ cũng nên cho trẻ biết rằng có nhiều gia đình khác vẫn sống hạnh phúc và ổn định dù có gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.

Không thể hoặc khó thích nghi với cuộc sống mới

Tâm lý những đứa trẻ có cha mẹ ly hôn sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức khi bắt đầu cuộc sống mới. Trẻ có thể phải chuyển nhà, chuyển trường, chuyển thành phố, hay thậm chí là chuyển quốc gia. Trẻ sẽ phải làm quen với môi trường mới, bạn bè mới, giáo viên mới, và có thể cả người cha hoặc người mẹ mới. Trẻ cũng sẽ phải thay đổi lịch trình sinh hoạt, thói quen ăn uống, và cách tiếp xúc với bố mẹ. Tất cả những thay đổi này đòi hỏi trẻ phải có khả năng hòa nhập và thích nghi cao.

Để giúp trẻ khắc phục tâm lý này, bố mẹ cần chuẩn bị tinh thần và vật chất cho trẻ trước khi bắt đầu cuộc sống mới. Bố mẹ nên thông báo cho trẻ về những thay đổi sắp xảy ra và lý do của chúng. Bố mẹ cũng nên giúp trẻ tìm hiểu về nơi mình sẽ sống, những điều cần biết và cần làm để hòa nhập với môi trường mới. Bố mẹ cũng nên duy trì sự liên lạc và gặp gỡ thường xuyên với trẻ, dù trẻ sống với ai. Bố mẹ cũng nên khích lệ trẻ có tinh thần lạc quan và tự tin khi đối diện với những khó khăn và thử thách.

Mắc các rối loạn tâm lý và sức khỏe

Tâm lý những đứa trẻ có cha mẹ ly hôn có nguy cơ cao mắc các rối loạn tâm lý và sức khỏe do ảnh hưởng của sự tan vỡ gia đình. Theo các nghiên cứu, trẻ em có cha mẹ ly hôn có tỷ lệ cao hơn gấp hai lần so với trẻ em có gia đình bình thường bị các rối loạn như trầm cảm, lo âu, ám ảnh, tăng động, giảm chú ý, tự kỷ hay tâm thần. Trẻ em có cha mẹ ly hôn cũng có tỷ lệ cao hơn gấp ba lần so với trẻ em có gia đình bình thường bị các vấn đề sức khỏe như béo phì, tiểu đường, tim mạch hay ung thư.

Xem thêm: 

• Rối loạn hành vi ở trẻ em xảy ra ở độ tuổi nào?
• Trẻ sơ sinh khóc nhiều có sao không
• Nguyên nhân trẻ quấy khóc nhiều
• Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em

Để giúp trẻ phòng ngừa và điều trị các rối loạn tâm lý và sức khỏe này, bố mẹ cần chú ý đến những dấu hiệu bất thường của trẻ về hành vi, tâm trạng, học tập hay sức khỏe. Bố mẹ cũng nên đưa trẻ đi khám và điều trị kịp thời khi phát hiện ra những triệu chứng nguy hiểm. Bố mẹ cũng nên tạo cho trẻ một lối sống lành mạnh, bao gồm ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc, vận động thường xuyên và giải trí hợp lý. Bố mẹ cũng nên giúp trẻ xây dựng một hệ thống hỗ trợ tinh thần, bao gồm gia đình, bạn bè, thầy cô và các chuyên gia tâm lý.