Mô hình thác nước là gì? Hướng dẫn chi tiết từng giai đoạn

Mô hình thác nước là gì? Có giai đoạn nào?

Theo Topchuyengia, mô hình thác nước là một trong các mô hình phát triển phần mềm hệ thống được chia thành các giai đoạn, mỗi giai đoạn phải được hoàn thành trước khi chuyển sang giai đoạn tiếp theo. 

Trong Business Analyst, mô hình thác nước thường được sử dụng cho các dự án phát triển hệ thống mới. Vì tính chất đặc trưng, mô hình thác nước chỉ phù hợp với các dự án có yêu cầu rõ ràng và ổn định.

Các giai đoạn chính của mô hình thác nước cụ thể là: 

• Yêu cầu: Trong giai đoạn này, các yêu cầu của hệ thống sẽ được BA xác định và tài liệu hóa.
• Thiết kế: Trong giai đoạn này, BA sẽ phát triển thiết kế của hệ thống.
• Thực hiện: Trong giai đoạn này, đội ngũ sẽ tiến hành xây dựng hệ thống.
• Kiểm tra: Trong giai đoạn này, hệ thống được kiểm tra để đảm bảo đáp ứng các yêu cầu của khách hàng.
• Cài đặt: Trong giai đoạn này, hệ thống được triển khai cho người dùng.

Ví dụ: Với nhiệm vụ phát triển một trang web cho trường học C, BA sẽ triển khai mô hình thác nước như sau:

• Yêu cầu: BA sẽ làm việc với các giáo viên, học sinh và nhân viên của trường học để xác định các yêu cầu của ứng dụng web mới như chức năng, hiệu suất, khả năng sử dụng, bảo mật và các yêu cầu khác.
• Thiết kế: BA sẽ phát triển thiết kế của ứng dụng web mới. Thiết kế này sẽ bao gồm trang web, các chức năng và các yêu cầu kỹ thuật.
• Thực hiện: Ở bước này, các nhà phát triển sẽ xây dựng ứng dụng web mới dựa trên thiết kế của BA. 
• Kiểm tra: Tester sẽ kiểm tra ứng dụng web mới để đảm bảo đáp ứng các yêu cầu của khách hàng. 
• Cài đặt: Ứng dụng web mới sẽ được triển khai cho các giáo viên, học sinh và nhân viên của trường học.

TÌM HIỂU THÊM CÁC MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN PHẦN MỀM KHÁC:

Ưu và nhược điểm của Waterfall model

Theo Topchuyengia, bất kỳ mô hình nào cũng sẽ có ưu và nhược điểm, Waterfall cũng không phải là ngoại lệ. 

Ưu điểm của mô hình thác nước:

• Dễ hiểu và dễ triển khai: Mô hình thác nước là một mô hình đơn giản và dễ hiểu. Mô hình này có thể được triển khai dễ dàng dù đội ngũ phát triển có trình độ kỹ năng khác nhau.
• Mô hình có khả năng kiểm soát cao: Mô hình thác nước cung cấp cho BA khả năng kiểm soát chặt chẽ đối với quá trình phát triển hệ thống. Từ đó, Waterfall model giúp giảm thiểu rủi ro cho dự án và đảm bảo rằng hệ thống đáp ứng các yêu cầu của khách hàng.
• Thích hợp với những dự án có yêu cầu rõ ràng và ổn định

Nhược điểm của mô hình thác nước: 

• Không linh hoạt: Mô hình thác nước khó thích ứng với các thay đổi. Vì các giai đoạn của mô hình được thực hiện theo thứ tự tuyến tính. Nếu có thay đổi xảy ra trong giai đoạn sau, thì các giai đoạn trước đó cần phải được sửa đổi hoặc thực hiện lại toàn bộ. 
• Chỉ thích hợp với các dự án nhỏ hoặc đơn giản: Vì mô hình thác nước khá tốn kém và mất thời gian nếu dùng để triển khai cho các dự án lớn hoặc phức tạp.

Cách áp dụng Waterfall model vào dự án

Để áp dụng mô hình thác nước vào dự án, BA có thể tham khảo 6 bước sau: 

Bước 1: Xác định phạm vi dự án

Bước đầu tiên trong quá trình áp dụng mô hình thác nước vào dự án là xác định phạm vi. Nghĩa là BA cần xác định các yêu cầu, mục tiêu và kết quả mong muốn của dự án. Bước này sẽ giúp đảm bảo các công việc được triển khai đúng hướng. 

Bước 2: Xác định yêu cầu

Sau khi phạm vi đã được xác định, BA cần tiến hành xác định các yêu cầu của hệ thống. Các yêu cầu này có thể là chức năng, hiệu suất, khả năng sử dụng, bảo mật và nhiều yếu tố khác. Để đảm bảo tính rõ ràng và đầy đủ, BA cần tài liệu hóa các yêu cầu là quan trọng.

Bước 3: Phát triển thiết kế

Bước tiếp theo của BA trong quá trình áp dụng mô hình thác nước vào dự án là thiết kế. Bước thiết kế này là xác định các thành phần của hệ thống, tạo giao diện, xây dựng luồng dữ liệu và đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật để chuẩn bị cho bước sau. 

Bước 4: Xây dựng hệ thống

Với thiết kế hoàn chỉnh, quá trình xây dựng hệ thống sẽ được bắt đầu. Tuy BA không trực tiếp xây dựng hệ thống nhưng BA sẽ theo sát quá trình này để đảm bảo các yêu cầu, tính năng của phần mềm không bị sót. 

Bước 5: Kiểm tra hệ thống

Ở bước này, Tester sẽ thực hiện các thử nghiệm cần thiết để tìm lỗi và đảm bảo hệ thống hoạt động đúng như kế hoạch. 

Bước 6: Triển khai

Sau khi hệ thống được kiểm tra, đội ngũ sẽ triển khai hệ thống đến người dùng. Quá trình triển khai hệ thống bao gồm các hoạt động như cài đặt hệ thống, đào tạo người dùng và hỗ trợ người dùng.