Lộ trình nghề nghiệp của Business Analyst từ Fresher - C-Level

Tổng quan về BA

Business Analyst (hay viết tắt: BA) là người tìm hiểu nhu cầu của các bên liên quan - stakeholder trong tổ chức, sau đó xác định vấn đề hiện tại, phân tích và đưa ra những giải pháp hợp lý để giúp doanh nghiệp thay đổi theo hướng tích cực.

Công việc của chuyên viên phân tích dữ liệu thường xoay quanh vòng tròn như hình bên dưới.
 

Từ sơ đồ trên chúng ta có thể thấy BA sẽ đi tìm hiểu vấn đề của doanh nghiệp/tổ chức, từ đó xác định trạng thái hiện tại và trạng thái tương lai. Họ cũng làm việc với các bên liên quan để tìm hiểu nhu cầu cụ thể, rồi phân tích yêu cầu, từ đó đề xuất, xây dựng các giải pháp cụ thể. Các chuyên viên phân tích kinh doanh chủ yếu làm việc với ban quản lý để cắt giảm chi phí, những gì thiếu hiệu quả và thúc đẩy khả năng cạnh tranh của công ty trên thị trường.

Lộ trình nghề nghiệp của BA theo cấp bậc

Lộ trình nghề nghiệp của Business Analyst có thể được xác định thông qua các cấp bậc như:

Cấp 1: Fresher BA

Ở cấp này, BA thường đang làm quen với môi trường làm việc, thực tập hoặc chỉ có 1-2 năm kinh nghiệm trong vai trò BA. Các bạn Fresher BA đã có kiến thức cơ bản về lĩnh vực nhưng vẫn rất cần sự hỗ trợ và hướng dẫn từ người có kinh nghiệm hơn như Senior BA. 

Với kiến thức của fresher, BA có thể tham gia vào các buổi gặp gỡ khách hàng/ sếp để thực hiện phân tích yêu cầu ở mức độ cơ bản. Để phát triển hơn, Fresher sẽ cần trau dồi kiến thức nền tảng về BA để hiểu hơn về quy trình làm việc, các phương pháp phân tích đa dạng và làm thế nào để áp dụng vào thực tế. 

Cấp 2: Junior BA

Theo lộ trình nghề nghiệp của Business Analyst, BA ở cấp 2 sẽ được gọi là Junior BA. Đây là những bạn đã có khoảng 2-3 năm kinh nghiệm trong ngành. Đạt được cấp độ này, BA đã nắm vững kiến thức cơ bản và đã phát triển khả năng phân tích, soạn tài liệu thành thạo hơn. Đặc biệt, Junior BA có khả năng làm việc độc lập trong các dự án.

Tuy nhiên ở mức này, sự hỗ trợ từ các Senior BA vẫn cần thiết, đặc biệt là trong các dự án lớn và phức tạp. Junior BA vẫn cần được dẫn dắt và đào tạo thêm để phát triển những kỹ năng mềm cần thiết và các kỹ năng phân tích. Nếu được dẫn dắt, Junior BA sẽ nắm bắt đúng hướng tiếp cận và có thể giải quyết vấn đề trong các dự án có quy mô lớn.

Ví dụ: Bạn Junior BA tên H đang làm việc tại một công ty công nghệ lớn được giao nhiệm vụ phân tích yêu cầu cho dự án phát triển ứng dụng mobile mới. Dự án này có quy mô lớn với nhiều yêu cầu phức tạp từ phía khách hàng. Với kiến thức và kỹ năng của mình, H đã có thể tự phân tích và viết tài liệu yêu cầu cho phần lớn các tính năng của ứng dụng. Tuy nhiên, đối với một số tính năng phức tạp, H cần sự hỗ trợ của các Senior BA để hiểu rõ hơn về yêu cầu của khách hàng và đưa ra giải pháp phù hợp.

Với sự hỗ trợ của các Senior BA, H đã có thể hoàn thành nhiệm vụ. Bạn đã được đánh giá cao về khả năng phân tích và viết tài liệu. Tuy nhiên, bạn vẫn cần được đào tạo thêm về các kỹ năng mềm như kỹ năng giao tiếp, thuyết trình và làm việc nhóm để có thể phát triển hơn trong tương lai.

Cấp 3: Senior BA

Lộ trình nghề nghiệp của Business Analyst ở cấp độ tiếp theo là Senior BA. Đạt được cấp 3 nghĩa là BA đã tích lũy kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực này trên 3 năm, tham gia và đóng góp vào nhiều dự án khác nhau.

Senior BA thường làm việc độc lập, đặc biệt là trong việc giải quyết các “bài toán phức tạp”. Senior BA sở hữu kỹ năng mềm và khả năng xử lý vấn đề tốt, giúp họ nắm bắt và giải quyết hiệu quả những thách thức trong dự án.

Ngoài ra, Senior BA cũng có khả năng linh hoạt sử dụng các công cụ để xử lý nhiều vấn đề khác nhau. Sự thành thạo trong việc áp dụng các nhóm kỹ năng nền tảng của BA đóng góp thành công cho dự án, đồng thời đảm bảo rằng Senior BA luôn cập nhật với các xu hướng và công nghệ mới nhất trong lĩnh vực của mình.

Ở cấp độ này, Senior BA được kỳ vọng sẽ hỗ trợ các thành viên trong nhóm với kiến thức và kỹ năng của mình.

XEM THÊM BÀI VIẾT:

• Các kỹ năng cần có để trở thành BA giỏi
• Business Analyst cần học gì
• Học Business Analyst ở đâu

Phát triển sau khi làm Senior BA

Theo lộ trình nghề nghiệp của Business Analyst ở cấp này, BA có thể chọn hướng phát triển cho sự nghiệp của mình theo 3 nhóm chính: 

BA theo Delivering Path

Theo lộ trình nghề nghiệp của Business Analyst, nhóm Delivering Path đại diện cho hướng vận hành. Khi theo hướng này, BA sẽ dành nhiều thời gian để nghiên cứu và thực hiện các công việc chi tiết liên quan đến dự án từ thu thập yêu cầu đến triển khai.     

Những BA chọn hướng này sẽ đối mặt với các vấn đề về điều chỉnh và quản lý hiệu quả những thành phần quan trọng trong dự án. BA theo hướng này đòi hỏi phải có kỹ năng phân tích, viết tài liệu, giao tiếp, thuyết trình, làm việc nhóm.

Đối với Delivering Path, BA có thể trở thành Project Manager, Product Manager, Program Manager và thậm chí là CIO. Những vị trí này sẽ giúp BA trau dồi sự chuyên nghiệp và tạo cơ hội để BA quyết định chiến lược thực thi dự án.

Chọn Managing Path

Chọn Managing Path đồng nghĩa với việc tập trung chủ yếu vào quản lý dự án và đội ngũ BA. Nhiệm vụ của BA trong nhóm này là quản lý các giai đoạn của dự án, từ lập kế hoạch đến đánh giá kết quả.

Với sự đa dạng của các vị trí trong nhóm này, từ BA Team Lead, BA Practice Lead đến BA Program Lead, BA Manager và Business Relationship Manager, BA sẽ cần trau dồi khả năng quản lý và lãnh đạo nhóm.

Đặc biệt, BA theo nhóm này thường sẽ chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm của mình với các thành viên khác trong nhóm để phát triển chung. Cùng với việc đảm bảo hiệu suất và chất lượng của công việc, BA theo nhóm này đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một môi trường làm việc tích cực và sáng tạo.

Planning Path

BA theo nhóm Planning Path sẽ tập trung phát triển chiến lược và lập kế hoạch cho doanh nghiệp. Đây là một career path đặc biệt dành cho BA đam mê phát triển chiến lược doanh nghiệp.

Theo lộ trình nghề nghiệp của Business Analyst, nhóm Planning Path có cơ hội đảm nhận các vị trí như Business Architect, Enterprise Architect với nhiệm vụ xây dựng chiến lược lâu dài và định hình cấu trúc tổ chức của doanh nghiệp. Các vị trí này đòi hỏi sự hiểu biết sâu rộng về mô hình kinh doanh và chiến lược, cũng như khả năng định hình hình ảnh chiến lược cho tương lai

BA trong nhóm này không chỉ là những người thực hiện phân tích chiến lược mà còn là những người đóng góp quan trọng vào quá trình đưa ra quyết định lớn của doanh nghiệp.