LUẬT HÌNH SỰ VỀ XÂM PHẠM MỒ MẢ VÀ XỬ PHẠT CỦA PHÁP LUẬT

Hành vi xâm phạm mồ mả là gì?

Trong tư vấn luật hình sự có một nôi dụng đề cập đến hành vi xâm phạm đến nơi an nghỉ cuối cùng của cá nhân người mất như về vị trí mai táng xác, tro hài cốt của người đã mất theo phong tục, tôn giáo, nghi lễ của cộng đồng dân cư

Hành vi xâm phạm mồ mả khi:

• Dù vì bất kì mục đích gì mà xâm phạm đến xác, tro hài cốt, hài cốt của người đã mất; xâm phạm đến sự nguyên dạng của xác, trò hài cốt, hài cốt của người mất; hoặc làm hao hụt  xác, trò hài cốt, hài cốt của người mất đều là hành vi xâm phạm mồ mả
• Người có hành vi di chuyển vị trí chôn người đã mất xác, tro hài cốt, hài cốt của cá nhân trái với ý nguyện của người thân họ (trừ trường hợp di chuyển theo quyết định của Cơ quan có thẩm quyền)
• Thay đổi tấm bia ghi tên người đã mất có xác, tro hài cốt, hài cốt dưới phần mộ gây ra sự nhầm lẫn với người thân của người đã mất
• San phẳng mồ mả, làm mất dấu của ngôi mộ khiến người thân người đã mất không thể phát hiện vị trí của ngôi mộ

Ngôi mộ được xây dựng lên với mục đích giữ gìn, bảo vệ xác, tro hài cốt, hài cốt của ngôi mộ. Tất cả hành vi làm biến dạng kiến trúc so với ban đầu đều bị coi là hành vi xâm phạm mồ mả.

Cấu thành tội phạm của tội xâm phạm mồ mả

Chủ thể của tội phạm xâm phạm mồ mả

Chủ thể của hành vi xâm phạm mồ mả là người có năng lực trách nhiệm hình sự. Tội phạm này không có tội phạm rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng nên người đủ 16 tuổi trở lên là chủ thể của tội phạm này.

Khách thể của tội phạm xâm phạm mồ mả

Đây là tội xâm phạm đến trật tự an toàn đối với thi thể, hài cốt, phần mộ người đã mất; hành vi này xâm phạm đến phong tục, tập quán, truyền thống của người Việt Nam.

Mặt khách quan của tội phạm xâm phạm mồ mả

Những hành vi khách quan của tội xâm phạm mồ mả cụ thể như sau:

• Đào, phá mồ mả làm hủy hoại, hư hỏng mồ mả, khiến mồ mả không còn nguyên vẹn như trước. Hành được thực hiện với nhiều hình thức mà mục đích khác nhau như: để che giấu hành vi phạm tội, để trả thù thân nhân người quá cố, thường gặp nhất là để trộm lấy đồ quý hiếm mà thân nhân người quá cố đã chôn cùng người thân của mình trong quan tài,... Những hành vi xâm phạm mồ mả nhưng không phải là hành vi phạm tội như đào mộ để bắt rắn, bắt chuột hay đập phá một vài chi tiết trang trí trên mộ,...
• Chiếm đoạt đồ vật để trên mộ, ở trong mộ

Những đồ vật ở trên mộ bên trong mộ bị chiếm đoạt đi kèm với hành vi đào, phá mồ mả để chiếm đoạt những đồ bên trong quan tài. Cũng có các trường hợp lợi dụng việc bốc hài cốt để chiếm đoạt đồ trang sức, đá quý chôn theo người quá cố, lấy những đồ vật có giá trị khác có trị như lọ hoa bát hương, di ảnh,...

• Các hành vi khác xâm phạm mồ mả, hài cốt, thi thể.

Xem thêm về luật hình sự về chiếm đoạt tài sản và bài viết luật hình sự tội tống tiền.

Các dấu hiệu khách quan khác

Khi xác định hành vi phạm tội xâm phạm mồ mả cần chú đến phong tục, tập quán, truyền thống của từng địa phương, từng dân tộc để xác định mức độ nghiêm trọng để truy cứu trách nhiệm hình sự.

Căn cứ vào phong tục, tập quán, đời sống tâm linh của người thân người đã mất.