Rối loạn tâm lý tuổi dậy thì - Bệnh không hiếm gặp đối với trẻ vị thành niên

Vì sao tuổi dậy thì dễ bị rối loạn tâm lý hơn các độ tuổi khác?

Trong giai đoạn tuổi dậy thì, cơ thể của một đứa trẻ trải qua nhiều thay đổi về thể chất và cả tâm lý. Trong đó, có nhiều trường hợp diễn biến quá nhanh, điều này khiến tâm lý đứa trẻ rất dễ bị xáo trộn. Rối loạn tâm lý tuổi dậy thì sẽ nghiêm trọng hơn đối với những trẻ em nhạy cảm hoặc trẻ có tiền sử bệnh tâm thần.

Ở độ tuổi vị thành niên, cơ thể của một đứa trẻ trải qua những thay đổi lớn. Ví dụ, các bé gái sẽ phát triển ngực và bắt đầu có chu kỳ kinh nguyệt. Con trai sẽ bị vỡ giọng, ria mép, khả năng xuất tinh,… kéo theo đó là ham muốn tình dục cũng xuất hiện. Trẻ không còn hồn nhiên như giai đoạn trước. Thay vào đó, trẻ em bắt đầu suy nghĩ như người lớn.

Ngoài ra, các yếu tố xã hội cũng khiến trẻ vị thành niên rất dễ bị rối loạn tâm lý. Chẳng hạn như bị bạn bè trêu chọc, sự thiếu quan tâm của cha mẹ và thầy cô,… Những ảnh hưởng này khiến trẻ rất dễ cáu gắt, chán nản, tự ti,… Một số trường hợp còn dẫn đến mâu thuẫn, bất đồng, bạo lực học đường,…

Làm sao để nhận biết rối loạn tâm lý tuổi dậy thì ?

Các biểu hiện của bệnh tâm lý tuổi dậy thì ở trẻ vị thành niên:

1. Trẻ bị suy giảm khả năng học tập và học lực thường không tốt bằng giai đoạn trước.
2. Trẻ dễ nổi nóng hoặc đôi khi vô lễ với cha mẹ và thầy cô.
3. Nhiều trẻ bị rối loạn giấc ngủ như mất ngủ, ngủ chập chờn, ngủ quên.
4. Trẻ có thể chán ăn, bỏ ăn hoặc ăn quá nhiều. Điều này có thể dẫn đến giảm cân nghiêm trọng hoặc tăng cân thất thường.
5. Các hành vi bất thường như: bỏ nhà ra đi, tâm trạng thất thường, hung hăng với người khác, v.v.
6. Suy nghĩ bị suy giảm. Ví dụ: Nghĩ rằng ai đó yêu hay ghét mình
7. Trong một số trường hợp, trẻ em thường nghĩ hoặc tưởng tượng rằng chúng mắc một căn bệnh nào đó.
8. Trẻ dễ bị căng thẳng trong học tập. Lý do có thể là: điểm kém, quá nhiều bài tập về nhà, áp lực của cha mẹ và kỳ vọng của giáo viên.
9. Trong một số trường hợp, rối loạn tâm lý có thể phát triển thành bệnh tâm thần. Khi đó trẻ sẽ bị rối loạn tâm thần như hoang tưởng, ảo giác. Hoặc chán nản khi trầm cảm, tăng động khi hưng cảm, v.v.

Các dạng rối loạn tâm lý tuổi dậy thì thường gặp

Rối loạn trầm cảm

Rối loạn trầm cảm là một rối loạn tâm lý khá phổ biến ở tuổi vị thành niên. Nguyên nhân phổ biến có thể là do sự thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể hay áp lực đến từ gia đình, thầy cô, bạn bè. Trong một số trường hợp là do sử dụng chất gây nghiện, chẳng hạn như: rượu, thuốc lá, ma túy, v.v. Các triệu chứng điển hình thường được tìm thấy như:

• Tâm trạng buồn bã, chán nản, u ám.
• Ít quan tâm đến những gì đang xảy ra xung quanh bạn.
• Sự quan tâm và thích thú với những sở thích trước đây giảm đi.
• Mệt mỏi, thiếu năng lượng.
• Rối loạn giấc ngủ, bi quan.
• Một số trường hợp trẻ có ý nghĩ và hành vi tự sát.

Rối loạn hưng cảm

Trái ngược với trầm cảm, trẻ em bị hưng cảm có xu hướng có nhiều suy nghĩ, cảm xúc và hành vi hưng phấn quá mức. Một đứa trẻ bị hưng cảm thường có các triệu chứng sau:

• Tăng cường chuyển động của suy nghĩ, và bạn có thể suy nghĩ trong nhiều giờ liên tục.
• Suy nghĩ khác biệt. Trẻ khó tập trung vào việc học.
• Hầu hết trẻ em bị hưng cảm đều nói rất nhiều. Giảm nhu cầu ăn và ngủ.
• Trẻ em rất bốc đồng, hay cáu bẳn, dễ cáu gắt.
• Một số trường hợp có hoang tưởng tự hào và hoang tưởng được yêu thương.

Loạn thần cấp tính

Đây là một trong những rối loạn tâm lý ở tuổi dậy thì nghiêm trọng. Nó có thể phát triển thành tâm thần phân liệt nếu như không được điều trị kịp thời. Bệnh tâm thần có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tương lai của trẻ. Một số triệu chứng phổ biến của rối loạn tâm thần cấp tính bao gồm:

• Đứa trẻ có thể bị ảo tưởng, bị tổn thương, hoặc nghi ngờ mình mắc bệnh
• Ảo giác biểu hiện như: ảo giác thị giác, ảo giác thính giác.
• Ngôn ngữ rời rạc, lời nói không liên quan đến nha.
• Hành vi gây rối. Ví dụ đứa trẻ có thể thể hiện hành vi bốc đồng và khó chịu không kiểm soát được.