Giao dịch chứng khoán lô lẻ là gì? Có nên giao dịch lô lẻ không?

Khái niệm lô chứng khoán

Thuật ngữ lô chứng khoán trên thị trường được đặt ra nhằm điều tiết các giao dịch. Các nhà chức trách mong đợi với sự ra đời của những lô chứng khoán sẽ loại bỏ được vấn đề mua bán quá ít chứng khoán, tiết kiệm được đáng kể chi phí giao dịch phát sinh. Hiện tại, cả ba sàn giao dịch chính tại Việt Nam đều áp dụng cùng quy định về lô chứng khoán nên nhà đầu tư cần chú ý. Cụ thể là với mỗi lần khớp lệnh thì số lượng chứng khoán được phép mua bán phải ở mức tối thiểu là 100 và nhân lên theo bội số. 

Lô chẵn và lô lẻ khác nhau điểm nào?

Mặc dù đã ra quy định về việc giao dịch số lượng chứng khoán nhưng để tuân thủ hoàn toàn là điều không hề dễ dàng. Bằng chứng là trên thị trường hiện nay vẫn tồn tại hai loại lô chứng khoán được gọi là lô chẵn và lô lẻ. Vậy lô chẵn, lô lẻ chứng khoán là gì và loại nào không đáp ứng được yêu cầu khi giao dịch chứng khoán? 

• Chứng khoán lô chẵn là khái niệm chỉ việc nhà đầu tư giao dịch đúng quy định mỗi lần đều từ con số 100 hoặc là bội của 100. Ví dụ: 200, 1000, 1100,…
• Chứng khoán lô lẻ là khái niệm chỉ việc nhà đầu tư giao dịch không đúng quy định và số lượng lô mỗi lần chỉ dao động từ 1 – 99 chứng khoán hoặc không là bội số của 100.

Nguyên nhân có khái niệm lô lẻ chứng khoán là xuất phát từ các công ty cổ phần đại chúng. Ngoài việc trả cổ tức bằng hình thức phát hành cổ phiếu, doanh nghiệp còn thực hiện các hoạt động như phát hành tách cổ phiếu, cổ phiếu thường, thực hiện quyền mua. Các chứng khoán lô lẻ xuất hiện khi nhà đầu tư rót vốn vào một công ty cổ phần và được chia cổ tức là các cổ phiếu ưu đãi.

Chính vì hiện trạng này mà quy định về lô chẵn trong giao dịch chứng khoán chỉ ở mức tương đối. Rất khó để loại bỏ hoàn toàn các lô lẻ trên thị trường vì các hoạt động doanh nghiệp thực hiện vẫn đáp ứng được các quy định pháp luật. 

Quy định về lô giao dịch chứng khoán như thế nào?

Vấn đề giao dịch với số lượng chứng khoán quá ít đã được các chuyên gia pháp luật xem xét từ lâu. Nhiều chuyên gia cho rằng việc cho phép nhà đầu tư thực hiện phiên giao dịch chỉ với từ 10 cổ phiếu như trước là không phù hợp với xu hướng thế giới. Hơn nữa, việc này còn làm tăng chi phí giao dịch gây lãng phí. 

Quy định về giao dịch chứng khoán cũ được đánh giá là không phù hợp thời thế

Chính vì vậy mà đến giữa năm 2021, Sở giao dịch chứng khoán đã ban hành quy định chính thức về quy chế giao dịch chứng khoán. Cụ thể là Sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh đã ra Quyết định 352/QĐ-SGDHCM với những điều khoản chi tiết. 

Tại Khoản 1 Điều 8 nêu rõ, nếu các giao dịch khớp lệnh phải có đơn vị giao dịch chứng khoán lô chẵn là 100 cổ phiếu, chứng chỉ quỹ ETF, chứng quyền, chứng chỉ quỹ đóng. Thêm vào đó, điều khoản này quy định mức giao dịch lô chẵn tối đa cũng phải là 500.000 đơn vị. 

Để thuận tiện cho nhà đầu tư tham khảo và không bị vi phạm thì các điều khoản này đã được cập nhật cụ thể trên website của các sàn giao dịch lớn HoSE, HNX, UpCoM. Nhà đầu tư cần đọc kỹ các thông tin này để có thể đặt lệnh giao dịch phù hợp.

Mặc dù vẫn còn gây ra nhiều ý kiến trái chiều về quy định chứng khoán lô chẵn như khiến số vốn đầu tư tăng, giao dịch khó khăn hơn nhưng đây vẫn là quyết định được đánh giá khá cao góp phần đưa Việt Nam tiệm cận với một trong những cách mua cổ phiếu hot nhất hiện nay của thế giới.

Cách giao dịch cổ phiếu lô lẻ

Cũng giống như băn khoăn của nhiều người rằng mua cổ phiếu bị hủy niêm yết thì sao, quy định lô chứng khoán khi giao dịch cũng khiến nhiều nhà đầu tư lo lắng liệu rằng nếu mua số lượng ít cổ phiếu có được hay không. Theo các chuyên gia, bạn vẫn có thể giao dịch chứng khoán lô lẻ nên đừng quá lo lắng. Về quy định giao dịch thì chứng khoán lô lẻ vẫn được phép mua bán trên sàn chứng khoán phi tập trung qua việc thỏa thuận giữa người mua và bán. Giá thành của chứng khoán lô lẻ sẽ dao động tùy vào phí dịch vụ và sự thương lượng thỏa thuận giữa hai bên nhà đầu tư và công ty chứng khoán. 

Với sàn HoSE sẽ có hai cách để tiến hành giao dịch chứng khoán lô lẻ gồm: 

• Nếu công ty chứng khoán cung cấp tính năng đặt bán trực tiếp trên bảng giá của sàn giao dịch thì nhà đầu tư có thể bán lô lẻ với cách này.
• Nhà đầu tư bán lại chứng khoán lô lẻ cho công ty phát hành cổ phiếu thông qua hợp đồng mua bán chứng khoán lô lẻ. Số tiền nhận được từ giao dịch sẽ được ghi vào tài khoản giao dịch khi có chứng từ của Trung tâm Lưu ký chứng khoán. Với cách này thì các nhà đầu tư chấp nhận giá của cổ phiếu sẽ có giá bằng 90% giá tham chiếu trong ngày giao dịch hoặc ngày ký hợp đồng.

Với sàn HNX và UpCoM thì việc giao dịch lô lẻ cũng có thể được tiến hành qua cách: 

• Đặt lệnh bán lô lẻ qua nhân viên quản lý tài khoản giao dịch. 
• Đặt lệnh giao dịch lô lẻ qua công ty chứng khoán dưới hình thức trực tiếp hoặc liên hệ hotline. 
• Bán lô lẻ trực tuyến thông qua ứng dụng công ty chứng khoán cung cấp. 
• Bạn có thể liên hệ với nhân viên tư vấn tại các sàn giao dịch để được hướng dẫn cách nạp rút tiền từ tài khoản chứng khoán.

Cách giao dịch cổ phiếu lô chẵn

Quá trình giao dịch chứng khoán lô chẵn diễn ra đơn giản hơn so với việc giao dịch lô lẻ. Thực hiện theo quy định giao dịch chuẩn là cách để nhà đầu tư hỗ trợ thị trường và làm giảm đi sự chênh lệch về giá và tăng tính chuyển đổi tiền mặt cho các loại chứng khoán.

Giao dịch lô chẵn có lợi cho thị trường

Mỗi sàn giao dịch chứng khoán sẽ có một đơn vị chứng khoán riêng mà nhà đầu tư cần phải đáp ứng được: 

• HoSE: quy định một lô chẵn trong một lần khớp lệnh sẽ được tính là 10 đơn vị, với hình thức giao dịch thỏa thuận thì phải đáp ứng yêu cầu tối thiểu từ 20.000 đơn vị. 
• HNX: quy định một lô chẵn là 100 đơn vị, riêng hình thức thỏa thuận phải là những giao dịch tối thiểu 5000 đơn vị. 

Khi giao dịch, nhà đầu tư cũng cần chú ý đến thời gian sàn chứng khoán cho phép đặt lệnh. Theo đó, thời gian giao dịch chung của các sàn sẽ từ 9h sáng đến 3h chiều, liên tục từ Thứ 2 đến Thứ 6. Với những ngày nghỉ được Nhà nước quy định thì sàn không cho phép thực hiện. 

Lệnh được đặt trong quá trình các phiên giao dịch diễn ra, riêng sàn HoSE chúng ta sẽ có hai loại lệnh là khớp lệnh liên tục và khớp lệnh định kỳ. Khớp lệnh liên tục là các lệnh được đặt ngay khi nhà đầu tư vừa nhập lệnh vào hệ thống. Khớp lệnh định kỳ là giao dịch được thực hiện tại một thời điểm nào đó.

Nhà đầu tư nên giao dịch cổ phiếu lô lẻ hay lô chẵn?

Nếu bạn là nhà đầu tư và không biết nên giao dịch cổ phiếu theo lô chẵn hay lô lẻ mới có lợi nhất thì câu trả lời là sẽ không có một đáp án chính xác nào cho tất cả mọi người mà bạn chỉ có thể quyết định dựa trên khả năng tài chính của mình và kinh nghiệm trên sàn giao dịch. Hơn nữa, quy định cho các loại lô chứng khoán trên sàn cũng phần nào ảnh hưởng đến quyết định được đưa ra của bạn.

Nhà đầu tư nên tính toán kỹ hơn khi chọn lô giao dịch cho mình.

Trước đây, chứng khoán lô lẻ chỉ được tiến hành giao dịch dưới hình thức thỏa thuận giữa nhà đầu tư và công ty phát hành. Giá mua bán cổ phiếu cũng khác nhau dựa vào quy định của đơn vị này. Trường hợp nhà đầu tư thực hiện giao dịch mua cổ phiếu trực tiếp từ công ty chứng khoán thì không được tự ý bán nếu đơn vị có những chính sách khác. 

Đến nay, các nhà chức trách đã cho đặt ra những quy định mới liên quan đến lô lẻ chứng khoán. Theo đó, giá giao dịch của lô lẻ sẽ được công bố rõ ràng, mối quan hệ giữa nhà đầu tư và công ty chứng khoán không còn cách biệt như trước. Điều này làm giảm đi sự phụ thuộc giúp các nhà đầu tư tự tin hơn khi nghiên cứu thị trường và chọn giao dịch chứng khoán lô lẻ. 

Nếu là nhà đầu tư có vốn ít nhưng trình độ chuyên môn tốt, hiểu thị trường thì bạn nên chọn giao dịch với lô lẻ để giảm thiểu rủi ro. Hình thức đầu tư lô chẵn yêu cầu có một khả năng tài chính mạnh mẽ hơn, lợi nhuận nhiều nhưng cũng không ít rủi ro đi kèm.