TƯ VẤN DU HỌC ĐỨC - NHỮNG KINH NGHIỆM THỰC TẾ TỪ CÁC CỰU DU HỌC SINH

TƯ VẤN DU HỌC ĐỨC - NHỮNG KINH NGHIỆM THỰC TẾ TỪ CÁC CỰU DU HỌC SINH

30/05/2024

2174

0

Chia sẻ lên Facebook
TƯ VẤN DU HỌC ĐỨC - NHỮNG KINH NGHIỆM THỰC TẾ TỪ CÁC CỰU DU HỌC SINH

Tư vấn du học Đức, cho bạn muốn các bạn muốn đi ra nước ngoài để học các kiến thức mới và có thêm kinh nghiệm sống. Nước Đức sẽ là sự lựa chọn hoàn hảo, không chỉ vì đất nước này là một trong những nền giáo dục hàng đầu thế giới mà bởi các chính sách giáo dục vô cùng hấp dẫn: học phí cần đóng là 0%, khoảng thời gian vừa học vừa làm nhiều hơn các quốc gia khác,...

Ngoài ra, bạn còn thể xin định cư tại Đức sau khi tốt nghiệp, hấp dẫn lắm đúng không nào. Do đó, các trung tâm môi giới giáo dục đang muốn đẩy mạnh việc tư vấn du học Đức đến với nhiều người hơn, và từ đây xuất hiện rất nhiều trung tâm ma với chiêu trò như vẽ thêm giấy tờ, thủ tục, bắt bạn phải trả thêm tiền để đẩy tiến độ làm giấy tờ nhằm lừa tiền. Thấu hiểu sự khó khăn khi muốn được tư vấn tốt, chính xác và nhanh để có thể thuận lợi xin visa hoặc lời khuyên về cuộc sống ở trời Tây, mà Top chuyên gia sẽ trở thành cầu nối giữa bạn và các chuyên gia (cựu du học sinh tại Đức) gặp nhau và chia sẻ kinh nghiệm. Bạn có thể liên hệ với các chuyên gia mà chúng tôi rồi recommend ở đây để được tư vấn 1-1.

Những lý do bạn nên chọn Đức để du học

Ngoài việc, Đức có nền giáo dục thuộc top hàng đầu tại Châu Âu thì có một số lý do nên đi du học Đức của sinh viên:

1. Học phí được miễn phí 100% cho sinh viên

Đa phần các trường đại học tại Đức đều miễn phí học phần cho sinh viên, điều này vô hình chung đã giúp cho các bạn có tài chính ít vẫn có thể hoàn thành giấc mơ du học của mình. Đây chính là chính sách mà chính sách khuyến khích người dân đi học và tạo nên cơ hội bình đẳng cho những ai hiếu học.

2. Độ tuổi du học được mở rộng

Bên cạnh việc miễn phí học phí cho sinh viên, nước Đức cũng mở rộng độ tuổi du học từ 18 - 33 tuổi. Chỉ cần bạn đủ điều kiện mà để đi học và xin visa thì bạn đã có thể tới Đức  du học.

3. Chương trình học đa dạng

Nếu những ai từng học tiếng Đức đa phần đều có cùng câu trả lời, học tiếng này khá khó. Khi bạn tiến vào giảng đường thì giảng viên sẽ không phân biệt bạn là du học sinh hay không, đối với số môn họ giảng hoàn toàn bằng tiếng Đức. Cho nên những năm đầu khi học bạn sẽ cảm thấy bị “ngộp”.

Vì vậy, nhiều du học sinh học phải tốn từ 7 - 8 năm mới hoàn thành xong quá trình học là chuyện bình thường. Do vậy, nếu bạn chỉ có học lực trung bình tại Việt Nam thì chúng tôi nghĩ bạn nên suy nghĩ đăng ký học nghề là chọn lựa an toàn cho bạn.

4. Cơ hội định cư sau khi học xong

Sau khi, học xong nếu bạn có công việc ổn định tại Đức trong vòng 2 năm, bạn có thể làm thủ tục định cư mà không phải cần phải đi gia hạn visa để ở lại.

Điều kiện tiêu chuẩn để bạn có thể đi du học Đức

Tư vấn du học Đức - Các điều kiện bắt buộc phải có
Điều kiện mà sinh viên phải có để đi du học Đức

Khi bạn đi du học Đức hay tại bất kỳ đất nước nào, họ cũng sẽ có một số điều kiện nhất định để xét duyệt xem bạn có đủ năng lực hay không.

  1. Chứng chỉ đầu vào giáo dục đại học  (được Đức công nhận).
  2. Đối với chương trình học bằng tiếng Đức bạn chứng chỉ B1, còn anh văn điểm ielts từ 6.0.
  3. Có bằng tốt nghiệp THPT.
  4. Tài khoản phong tỏa.

Visa du học Đức cần những gì?

Làm thế nào để xin visa du học Đức

Nếu bạn cần visa du học Đức thì bạn nên nộp đơn càng sớm càng tốt và ít nhất ba tháng trước khi bạn chuyển đến đất nước này. Để làm điều này, bạn sẽ cần liên hệ với đại sứ quán hoặc lãnh sự quán của Đức tại Việt Nam.

Các tài liệu bạn thường cần là:

  • Tờ khai xin cấp visa dài hạn.

  • Hộ chiếu vẫn còn hiệu lực.

  • Hai bức ảnh 3x4 (phông nền trắng).

  • Thư thông báo nhập học tại trường đại học Đức.

  • Bảng điểm học bạ.

  • Giấy chứng nhận trình độ tiếng Đức hoặc bằng chứng rằng bạn có ý định tham gia một khóa học ngôn ngữ ở Đức (nếu học bằng tiếng Đức).

  • Các giấy tờ chứng minh bạn có đủ tài chính để hỗ trợ bản thân khi sống ở Đức (8.700 € mỗi năm, tương đương ~ 10.250 $).

  • Giấy chứng nhận bạn đã mua  bảo hiểm sức khỏe.

  • Tuyên bố về tính xác thực của các tài liệu đã nộp.

tư vấn visa du học Đức - tư vấn du học Đức
Tài liệu cần thiết để bạn làm visa

Tùy thuộc vào đại sứ quán, bạn cũng có thể cần phải xuất trình bằng chứng rằng bạn không có tiền án. Một trong những cách mà bạn có thể chứng minh rằng bạn có đủ tiền để học tập tại Đức là gửi một khoản thanh toán bảo đảm vào một tài khoản phong tỏa - điều này có nghĩa là bạn không thể rút tiền cho đến khi bạn đến Đức.

Nếu bạn dự định học tập tại Đức trong hơn 90 ngày, bạn nên nộp đơn xin Thị thực quốc gia cho mục đích học tập hơn là Thị thực Schengen, loại thị thực này sẽ chỉ cho phép bạn ở lại Đức trong ba tháng.

Cũng như thị thực sinh viên của bạn, bạn cũng sẽ phải xin giấy phép cư trú khi đến.

Làm thế nào để xin giấy phép cư trú

Khi ở trong nước, bạn sẽ phải đăng ký với Văn phòng đăng ký người nước ngoài tại địa phương ( Bürgeramt  hoặc Einwohnermeldeamt ) trong vòng hai tuần sau khi đến. Tại đây bạn phải xin giấy phép cư trú cho mục đích học tập. Các giấy tờ bạn cần tương tự như những giấy tờ cần thiết cho visa:

  • Bằng chứng về bảo hiểm y tế tư nhân hoặc công hợp lệ

  • Thư thông báo nhập học tại trường đại học Đức

  • Chứng minh tài chính đảm bảo khi đi du học.

  • Hộ chiếu vẫn còn hiệu lực.

  • Visa vẫn còn hiệu lực.

  • Giấy chứng nhận sức khỏe (nếu có).

  • Hợp đồng thuê nhà của bạn (nếu có).

  • Ảnh hộ chiếu sinh trắc học (nếu có).

  • Phí giấy phép cư trú (kiểm tra trước tỷ giá hiện tại để đảm bảo bạn mang đủ tiền).

Mặc dù bạn đã được yêu cầu chứng minh trình độ ngôn ngữ trong đơn đăng ký đại học, nhưng bạn có thể cần cung cấp lại thông tin này để nhận được giấy phép cư trú. Đối với các khóa học dạy bằng tiếng Đức, sinh viên quốc tế cần cung cấp điểm TestDaf hoặc DSH, hoặc đối với các khóa học dạy bằng tiếng Anh, bạn sẽ cần cung cấp điểm TOEFL hoặc IELTS.

Giấy phép cư trú này có giá trị trong hai năm, và nếu cần, nên được gia hạn trước khi hết hạn. Giấy phép cư trú ban đầu có giá € 100 (~ US $ 120), với mỗi lần gia hạn sẽ là € 96 (~ US $ 115).

Hướng dẫn chọn trường đại học

Trước khi hướng dẫn bạn làm sao để chọn được trường đại học, Top chuyên gia sẽ giới thiệu sơ cho bạn về trường tư vấn du học Đức mà bạn có thể đi học sau khi học cấp 3.

  • Berufsschule (Trường nghề): thích hợp dành cho các bạn có sức học trung bình, hình thức học sẽ kết hợp với lý thuyết và thực hành là 5-5. Bạn sẽ có 50% phần trăm thực hành tại nhà máy, xí nghiệp,.. và 50% học lý thuyết. Người theo học hệ này thường sẽ có việc làm ngay sau khi ra trường.

  • Fachhochschulen (Trường đại học khoa học ứng dụng): dành cho những bạn có sức học từ khá/ giỏi, hình thức học là các kỳ học lý thuyết sẽ xen kẽ với kỳ thực tập với nhau. Sẽ có các bài kiểm tra khi học và làm luận văn tốt nghiệp. Cơ hội việc làm sẽ phụ thuộc vào nhu cầu việc làm của ngành mà bạn theo chọn học.

  • Universitäten (Trường đại học nghiên cứu): Trường loại này thiên về nghiên cứu nhiều hơn nên lý thuyết của người học là khá nặng, thời gian học có thể kéo dài từ 4-6 năm. Việc làm sau học xong sẽ dựa khả năng của bạn để quyết định.

Việt Nam khác với các nước phát triển ở chỗ giáo dục của nước ta không định hướng nghề nghiệp ngay từ khi bạn còn nhỏ. Chính vì thế, mà đến khi đại học rất nhiều bạn vẫn còn mông lung xem mình nên học gì, mình sẽ phù hợp với ngành nào?

 

Chính vì thế mà tổ chức dành cho sinh viên DAAD (Cơ quan trao đổi Hàn lâm Đức) đã có một mục hướng dẫn bạn chọn trường và ngành thông qua tư liệu bạn cung cấp: Bạn muốn học tại thành phố nào? Bằng cấp gì? Sở thích của bạn là gì? Sau đó sẽ tổng hợp các danh sách trường và ngành gồm các thông tin: tiểu sử trường, mức học phí, cơ sở vật chất,...

Top các trường đại học mà du học sinh lựa chọn

Trong bảng đánh giá về tư vấn du học Đức các trường đại học tốt nhất toàn cầu 2019 chúng tôi sẽ cho bạn cho top 5 trường hàng đầu tại Đức.

Tư vấn du học Đức các trường top đầu ở đây
Top 5 trường đại học danh tiếng hàng đầu tại Đức và trên thế giới

Đại học Ludwig Maximilian Munich ( được xếp hạng 34)

Trường thường được gọi là Đại học München và viết tắt LMU, là một trong những ngôi trường cổ tại Châu Âu được thành lập vào năm 1472. Với số lượng sinh viên đông thứ hai tại Đức, trong đó sinh viên quốc tế tới 15% trong tổng số sinh viên đang theo học.

Với thế mạnh là đào tạo chuyên sâu và nghiên cứu thiên về khoa học tự nhiên, trường đã có tới 34 người đoạt được giải Nobel phải kể đến như:Thomas Mann, Otto Hahn, Werner Heisenberg, Max Planck,Wilhelm Röntgen,...

Hiện tại trường đang đào tạo 20 chuyên ngành bao gồm: Thần học Công giáo Rôma; Thần học Tin Lành; Luật, Quản trị kinh doanh; Kinh tế; Y khoa; Thú ý; Lịch sử và Khoa học nghệ thuật; Triết học, Lý thuyết khoa học và Tôn giáo học; Tâm lý học và Sư phạm; Nghiên cứu văn hóa; Ngôn ngữ và Văn chương; Khoa học xã hội; Toán học, Khoa học máy tính và Số liệu thống kê; Vật lý; Hóa học và Dược học; Sinh học; Khoa học địa chất.

Đại học Kỹ thuật Munich ( được xếp hạng 41)

Tên thường gọi là TU München hoặc được viết tắt là TUM được thành lập vào năm 1868. Đây ngôi trường lớn nhất tại nước Đức trong tổng số 324 trường, trong số sinh viên quốc tế chiếm 18%.

Cũng như đại học LMU, đại học TUM cũng nổi tiếng là nôi của lĩnh vực nghiên cứu và phát triển khoa học. Bằng chứng thông qua việc trường có tới 13 giải Nobel, 18 giải Leibniz, 69 bằng sáng chế được quốc tế công nhận (2015) và 165 phát minh bởi các nhà khoa học của trường. 

Đại học Heidelberg (được xếp hạng 45)

Trường Heidelberg còn được biết đến là ngôi trường có lịch sử lâu đời nhất và danh giá tại Đức, được thành lập vào năm 1386 (thời kỳ đế chế La Mã). Sinh viên quốc tế theo học tại trường chiếm 20% đến từ nhiều vùng lãnh thổ khác nhau. Ngoài, số nghiên cứu sinh học lên tiến sĩ chiếm ⅓.

Trong số 56 giải Nobel mà nhà trường có được nổi bật phải kể đến như:

  • Giáo sư Bert Sakmann: trong lĩnh vực Y học (1991)

  • Giáo sư Harald zur Hausen: trong lĩnh vực Y học ( 2008)

  • Giáo sư Stefan W.Hell: trong lĩnh vực Hóa học (2014)

Nhà trường đào tạo 12 chuyên ngành khác nhau, và đặc biệt nổi trội nhất là chuyên ngành về Y khoa. Những ai muốn theo học chuyên ngành này tại trường buộc phải có Abitur (bạn có thể hiểu là chứng chỉ đầu vào giáo dục đại học).

Đại học Humboldt Berlin ( được xếp hạng 62)

Đây là một những đại học có lịch sử lâu đời tọa lạc tại thành phố Berlin, được thành lập từ 1949. Học viện này còn biết đến là nơi đã cho ra đời nhiều nhà tư tưởng vĩ đại trên thế giới từ khi trường được thành lập cho đến này, chẳng như:  Mác Karl Marx và Friedrich Engels, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Arthur Schopenhauer.

Vì rất nhiều sinh viên quốc tế chọn ngôi trường này để nghiên cứu nghệ thuật và nhân văn tại đây. Bên cạnh đó, điểm thu hút sinh viên đăng ký học tại trường nhờ vào thư viện có nhiều đầu sách cổ đa dạng về nội dung.

Đại học RWTH Aachen ( được xếp hạng 79)

Đại học RWTH Aachen được thành lập vào 1870 ở vùng Trung Đức, với mục tiêu là nơi đào tạo nguồn nhân lực cho sự phát triển ngành kỹ thuật tại vùng. Chính thế mà trường nổi tiếng trong việc giảng dạy chuyên sâu về ngành thuộc khoa học tự nhiên và kỹ thuật ứng dụng.

Theo thống kế gần nhất, hiện trường có 42.000 sinh viên đang theo học với 9 lĩnh vực giảng dạy chính.

 

Tư vấn du học Đức về các vấn đề liên quan khi đi học

Các loại học bổng mà bạn có thể lấy tại Đức

Các hình thức học bổng cho sinh viên khi tư vấn du học Đức
Các loại học bông sinh viên quốc tế có thể "săn" khi đi học tại Đức

Học bổng do chính phủ tài trợ để học tập tại Đức

  • Học bổng DAAD (The German Academic Exchange Service) cung cấp nhiều học bổng cho sinh viên quốc tế đến học tập tại Đức ở các cấp độ khác nhau.
  • Erasmus +: nhà tài trợ học bổng du học lớn nhất  ở EU, Erasmus +  được điều hành bởi Ủy ban Châu Âu, tài trợ cho sinh viên quốc tế đến học tập tại Châu Âu. Nó cung cấp các khoản trợ cấp đối với chi phí sinh hoạt khi tham gia vào một chương trình trao đổi để học tập tại lục đại này.

Học bổng phi chính phủ dành cho du học Đức

  • Einstein International Postdoc PhD Fellowship: học bổng do Quỹ Einstein tài trợ cho nghiên cứu sau tiến sĩ tại một trường đại học ở  Berlin.
  • Học bổng Heinrich Böll: học bổng dành cho sinh viên quốc tế muốn học tập tại Đức tại một cơ sở giáo dục được công nhận.
  • Học bổng nghiên cứu Humboldt dành cho các nhà nghiên cứu sau tiến sĩ: học bổng sau tiến sĩ dành cho các nhà khoa học hoặc học giả thuộc mọi chủ đề và quốc tịch. Sinh viên từ các nước đang phát triển và mới nổi có thể đủ điều kiện đăng ký Học bổng Georg Forster .
  • Học bổng Konrad-Adenauer-Stiftung (KAS):  học bổng thạc sĩ và tiến sĩ hàng tháng dành cho các ứng viên quốc tế dưới 30 tuổi đã hoàn thành bằng đại học tại nước sở tại. Bạn sẽ cần cung cấp bằng chứng về kết quả học tập trên trung bình, đã tích cực tham gia các công việc tình nguyện vì lợi ích xã hội ở nước sở tại và quan tâm đến các vấn đề chính trị.
  • Học bổng Khoa học Kurt Hansen: học bổng khoa học tư vấn du học Đức, do Quỹ Bayer tài trợ và dành cho những sinh viên đang được đào tạo để trở thành nhà giáo dục trong lĩnh vực khoa học.
  • Học bổng Marie Curie International Incoming Fellowships (IIF) dành cho các nước đang phát triển: học bổng nghiên cứu sau tiến sĩ dành cho sinh viên quốc tế muốn học tập tại Đức,  được tài trợ bởi Ủy ban Châu Âu.
  • Học bổng Mawista: học bổng dành cho những người đi du học khi đang chăm sóc con nhỏ, bao gồm cả những người đang theo học tại Đức.
  • Deutschland Stipendium: học bổng dựa trên thành tích € 300 một tháng dành cho sinh viên tài năng đang theo học tại các trường đại học Đức. Quốc tịch và thu nhập cá nhân không ảnh hưởng đến cơ hội được xem xét của bạn. 
  • Hiệp hội Helmholtz: học bổng hàng năm dành cho sinh viên tiến sĩ và sau tiến sĩ từ khắp nơi trên thế giới, mang lại cho họ cơ hội thực hiện nghiên cứu được trả lương tại một trung tâm Helmholtz ở Đức.

Học phí

Như đã nói ở trên học phí đại học tại Đức dành cho bậc đại học công lập là miễn phí. Học phí của sinh viên sẽ được nhà nước, chính phủ và chính quyền liên bang bảo trợ. Tuy nhiên nếu đăng kí vào trường tư thục mức phí sẽ khoảng 20.000EUR/ năm học và bạn cũng tự chi trả học phí với các trương học thạc sĩ và tiến sĩ.

Để sử dụng được cơ vật chất của nhà trường bạn như thư viện, phí sử dụng canteen trường, tài liệu học tập,... bạn sẽ cần đăng ký trước khi bắt đầu mỗi học kỳ. Mức phí thường giao động từ 150 EUR đến 250 EUR ( ~ khoảng từ 170 - 290 USD) tùy thuộc vào trường mà bạn theo học.

Sinh hoạt phí

Sinh hoạt phí là khoản phí mà nhiều du học sinh quan tâm sau học phí, mức chi tiêu của bạn tại Đức sẽ phụ thuộc vào việc bạn sống ở thành phố nào và trong tháng bạn buộc các khoản nào.

Theo như nhiều du học sinh Đức chia sẻ thì giá nhà tại bang phía Tây sẽ cao hơn các bang nằm phía Đông. Bên cạnh đó, mức lương bạn nhận khi làm ngoài giờ cùng với cơ hội tìm kiếm việc làm tại các thành phố lớn cũng sẽ cao hơn với các thành phố vừa và hơn.

Khi đi du học sẽ có một vài khoản phí bạn bắt buộc phải chi trong quá trình học:

  • Sinh hoạt phí (ăn uống, tài liệu học tập, quần áo, …).
  • Chi phí đi lại (tàu điện ngầm, xe buýt,...).
  • Bảo hiểm y tế.

Để tránh trường hợp sinh viên làm lố giờ hoặc bỏ học để làm thêm, Đại sứ quán Đức (Việt Nam) cũng Sở Ngoại Kiều (Đức) đã yêu cầu các du học sinh cần phải có số tiền 861 EUR/ tháng tại ngân hàng.

Theo như nghiên cứu của Study-in.de sinh quốc tế thường tốn khoảng 850 EUR. Nhưng bạn đừng lo lắng theo như du học sinh chia sẻ họ thường chỉ tốn khoảng từ 500 EUR đến 700 EUR cho mỗi tháng.

Nơi ở

Vấn đề mà nhiều bạn quan tâm khi ra nước ngoài chính là vấn đề chỗ ở. Nếu may mắn bạn có thể đăng kí được ở trong ký túc xá hoặc nhà trọ có liên kết trường khi du học ở các nước khác. Nhưng ở Đức hầu hết các trường đại học lại không cấp chỗ ở cho sinh viên.

Nhà ở của sinh viên quốc tế khi đi du học Đức
Phòng ký túc cho của sinh viên du học Đức

Chính vì thế mà tiền thuê nhà có thể là chi phí hàng tháng lớn nhất của bạn và sẽ thay đổi tùy thuộc vào khu vực của quốc gia bạn sống. Ở các thành phố lớn ở Tây Đức (Dusseldorf, Cologne, v.v.) và các thành phố nhỏ hơn, dành cho sinh viên như Heidelberg và Freiburg , bạn sẽ phải trả nhiều hơn một chút so với nếu bạn đang sống ở miền đông nước Đức ( Berlin).

Khi bạn đã tìm được nơi ở, bạn cần đăng ký tại 'văn phòng đăng ký cư dân' (Einwohnermeldeamt) hoặc 'văn phòng công dân' (Bürgeramt).

Làm việc tại Đức với thị thực du học

Làm việc tại Đức với visa sinh viên là hợp pháp, nhưng cũng nhiều nước khác du học sinh cũng bị khống chế về thời gian làm thêm. Bạn sẽ được cho phép là 120 ngày/năm (trọn vẹn) hoặc 240 ngày/ năm (nửa ngày).

Nếu bạn nhận công việc trợ lý sinh viên hoặc trợ lý nghiên cứu tại trường đại học của mình, việc vượt quá giới hạn 120 ngày thường không có vấn đề gì. Tuy nhiên, bạn phải thông báo cho Văn phòng đăng ký người nước ngoài nếu bạn làm việc đó.

Nếu bạn muốn ở lại Đức để tìm kiếm việc làm sau khi tốt nghiệp, sinh viên quốc tế có giấy phép cư trú có thể gia hạn ở lại Đức và tìm việc lên đến 18 tháng sau khi tốt nghiệp, miễn là công việc đó liên quan đến ngành học của họ. Sinh viên tốt nghiệp từ các nước EU / EEA có thể tiếp tục tìm việc mà không có bất kỳ hạn chế hoặc giấy phép nào. Sau hai năm làm việc tại Đức, bạn có thể nộp đơn xin thường trú. Thông thạo tiếng Đức chắc chắn có lợi khi tìm việc làm ở Đức, nhưng không phải lúc nào cũng cần thiết.

Kết luận

Đây chỉ là những vấn đề cơ bản khi bạn đến trung tâm tư vấn du học Đức. Tất nhiên là còn nhiều vấn đề khác nữa mà Top Chuyên Gia vẫn chưa đề cập. Bạn có thể comment lại bên dưới với những vấn đề mà chúng tôi chưa nói hoặc nếu bạn ngại thì hãy liên hệ với chuyên gia để họ có thể giải đáp cho bạn nhé.

Ái My là một tác giả lớn của Topchuyengia. Với nhiều năm kinh nghiệm sáng tạo nội dung về định hướng nghề nghiệp cho các học sinh, sinh viên. Sở hữu nhiều kỹ năng về dạy học và hướng nghiệp cho các bạn trẻ, cô đã tham gia cộng tác cùng Topchuyengia trong công tác đào tạo và bài viết để mang lại nhiều kiến thức chuyên môn hơn đến người đọc.
Bài viết liên quan

Kinh nghiệm thực tế

Tư vấn 1:1

Uy tín

Đây là 3 tiêu chí mà TOPCHUYENGIA luôn muốn hướng tới để đem lại những thông tin hữu ích cho cộng đồng